“Mijn moeder heeft een bipolaire stoornis en ik kamp met depressie en trauma.” Kinderen van ouders met psychische problemen kloppen gemiddeld 5 keer vaker aan bij de jeugd-geestelijke gezondheidszorg (jeugd-ggz) dan kinderen met ouders zonder die problemen. Maar gezinsgericht behandelen, bijvoorbeeld samen in therapie gaan, gebeurt nauwelijks. Dat moet anders, vonden ze bij Emma Kinderziekenhuis Amsterdam UMC, Arkin en Levvel.

Voor gezinnen met psychiatrische problemen bij ouder(s) én kind is er sinds 1 januari de Academische werkplaats GEZIeN: gezinsgericht werken aan mentale gezondheid. Dé plek waar jeugdhulp, jeugd-ggz, volwassenen-ggz en onderzoekers met elkaar gaan samenwerken om zo tot de beste hulp voor kwetsbare gezinnen te komen.

Gezin mentaal gezond houden

“Van manie naar depressie en weer terug. De vele stemmingswisselingen van mijn moeder hebben absoluut invloed gehad op mijn eigen gemoedstoestand.” De 19-jarige Romeo kampt sinds zijn 14e met een depressie. “Een zoon met suïcidale gedachtes, dat leverde mijn moeder natuurlijk weer enorm veel stress op. Die stress droeg bij aan de psychose waarin mijn moeder vervolgens raakte.” Zeker bij gezinnen waar zowel kinderen als ouders te maken krijgen met psychiatrische problematiek, is het een hele klus om het gezin mentaal gezond te houden, weet kinder- en jeugdpsychiater Christel Middeldorp. “Als gezinnen geen goede behandeling krijgen, bestaat het risico dat klachten blijven voortbestaan, en, bij kinderen, voortduren tot en met de volwassenheid.”

Nu is behandeling nog te vaak op het individu gericht. “Maar het loont om op gezette tijden te kijken hoe het met de rest van een gezin gaat. Want een psychiatrische stoornis heeft natuurlijk invloed op alle gezinsleden. Hoe zorgen we er nou voor dat ieder gezinslid krijgt wat diegene nodig heeft?” Sinds 1 januari staat Middeldorp aan het roer van GEZIeN, de nieuwe Academische werkplaats. “GEZIeN bundelt, vergroot, ontwikkelt en verspreidt kennis en deskundigheid op het gebied van gezinsgericht werken. Zo krijgen professionals in de volwassenen-ggz en jeugdzorg handvatten die ze in de praktijk kunnen toepassen. Met natuurlijk als einddoel dat gezinnen een optimale behandeling krijgen.”

Duurzame oplossingen

Middeldorp weet het zeker: “Gezinsgericht werken biedt duurzame oplossingen voor huidige en toekomstige generaties. Een gezinspoli, waar het hele gezin behandeld wordt, zou bijvoorbeeld uitkomst kunnen bieden. Hier gaan we bij de Academische werkplaats onderzoek naar doen.”

Een jaar geleden zijn Romeo en zijn moeder samen in therapie gegaan. “Sindsdien praten we met elkaar over hoe we ons voelen, laten we het elkaar weten als we down zijn en waarschuwen we elkaar als we denken dat de ander misschien iets te veel hooi op de vork neemt. Het is ongelooflijk hoeveel die therapie ons gebracht heeft. Het had ons absoluut geholpen als we eerder in het traject al samen gezinsgerichte hulp hadden gehad.”

Meer weten?

Voor meer informatie over GEZIeN kun je terecht op de website van Levvel.