Het kan ieder van ons overkomen. Van de ene op de andere dag ligt iemand die je lief is op de intensive care (IC): een partner, vader of moeder, een naaste vriend of je kind. Gelukkig loopt het vaak goed af, maar niet altijd. Soms ontstaan er complicaties of raken de mogelijkheden van een behandeling uitgeput en zal de patiënt overlijden of ernstig gehandicapt blijven.
Kritiek zieke IC-patiënten kunnen vaak niet (meer) zelf beslissen over hun behandeling. Het zijn hun naasten die dat dan moeten doen. Dat confronteert hen met allerlei vragen. Wat kan ik nog betekenen voor mijn partner, ouder, of kind? Is alles geprobeerd? Hoe gehandicapt is hij als hij dit toch overleeft? Wat zou hij zelf gewild hebben? En beslissen de artsen over het vervolg van de behandeling of heb ik daarin ook een stem?
Podcast
De podcastserie is een product van de FAMICOM-studie, een onderzoek naar communicatie tussen artsen en families van patiënten op een IC voor pasgeboren baby’s, kinderen of volwassenen. Mirjam de Vos, onderzoeker van Amsterdam UMC: “De podcast geeft een beeld van de ingewikkelde vraagstukken op een intensive care. De verhalen stemmen tot nadenken. Want als de coronapandemie iets heeft duidelijk gemaakt: dit kan iedereen zomaar ineens overkomen.”
De oneven afleveringen zijn vijf fictieve verhalen over families met een dierbare op de intensive care. In elk verhaal groeit de twijfel over doorbehandelen en breekt het moment aan waarop een beslissing onontkoombaar is. In de even afleveringen praat De Vos over deze dilemma’s met vijf artsen die al jarenlang werken op een IC. Ze vertellen hoe zij met families praten over ingrijpende beslissingen, wat helpt en wat niet, en wat deze gesprekken met henzelf doen.
Gesprekswijzer
Behalve een podcast leverde de FAMICOM-studie een breed scala aan wetenschappelijke inzichten en concrete adviezen op voor zorgverleners. De Vos: “Voor ons onderzoek analyseerden we gesprekken tussen artsen en familieleden. Het gaf ons inzicht in de communicatieve en ethische dilemma’s die spelen, inzicht in hoe artsen en families hiermee omgaan en of (en hoe) zij er samen uitkomen. De resultaten hebben we vertaald naar een gesprekswijzer voor artsen: een infografic met aandachtspunten voor het voeren van deze gesprekken, vanaf het moment dat de eerste twijfels ontstaan over doorbehandelen, tot aan de beslissing om de behandeling te staken.”
De FAMICOM-studie is een project van Amsterdam UMC in nauwe samenwerking met de andere UMC’s, gefinancierd door ZonMW. Het onderzoek heeft tot doel om het overleg- en besluitvormingsproces binnen de neonatale, pediatrische en volwassen intensive care te verbeteren.
Beluisteren via Spotify
Op leven en dood’ is te beluisteren via Spotify. Simon Heijmans schreef samen met Martijn de Rijk de scenario’s en regisseerde de fictieve verhalen. Marion Oskamp deed de eindredactie. De makers zijn bekend van de prijswinnende podcast-serie ‘De brand in het landhuis’.
