Het woord heeft al zijn intrede gedaan: postcodegeneeskunde. Afhankelijk van de plaats waar de patiënt woont en dus het ziekenhuis waar hij waarschijnlijk belandt, krijgt de patiënt een andere behandeling waarbij de richtlijnen een ondergeschikte rol spelen.

In een artikel in Acata Oncologica, dat eind vorige maand verscheen, van de afdelingen Medische Oncologie van Amsterdam UMC,UMC Utrecht en het IKNL is deze postcodegeneeskunde duidelijk in beeld gebracht. De onderzoekers keken naar het voorschrijven in twintig willekeurig gekozen ziekenhuizen in Nederland van medicijnen voor uitgezaaide dikkedarmkanker.

Het gebruik van deze medicijnen is volgens de landelijke richtlijn de standaardbehandeling. De onderzochte medicijnen zijn chemotherapie en twee zogenaamde doelgerichte therapieën. Deze laatste middelen zijn duur, ze kosten gemiddeld 25 duizend euro per patiënt per jaar..

Aanzienlijke variatie

Er blijkt een aanzienlijke variatie te zijn in het voorschrijfgedrag van juist deze dure medicijnen, constateren de onderzoekers: “Het gebruik van deze dure medicijnen in de ziekenhuizen varieert tussen 10 procent in het ene ziekenhuis en rond de 80 procent in een ander ziekenhuis. Een enorm verschil dus.”

Daarbij is ook onderzocht of het type ziekenhuis (academisch of niet-academisch) of het type patiënt van invloed is op het voorschrijven van deze medicijnen. Er was echter geen verschil tussen het type ziekenhuis, en er waren ook geen verschillen in patiënt-karakteristieken tussen de ziekenhuizen.

Onderzoeker prof. Kees Punt (internist-oncoloog, Amsterdam UMC): “Je vraagt je af wat dit verschil veroorzaakt. Dit zou onbekendheid met de richtlijn kunnen zijn, of dat de richtlijn doelbewust niet wordt gevolgd, misschien omdat men niet achter de inhoud staat. Of vanwege financiële prikkels. Ik kan begrijpen dat ziekenhuizen soms keuzes willen maken, maar de patiënten moeten daarover dan wel worden geïnformeerd. Ik weet uit de praktijk dat dit niet altijd het geval is.” Dat moet dus anders, vindt Punt. Hij bepleit openheid zodat duidelijk is welke zorg in welk ziekenhuis wordt aangeboden.

Tekst: Marc van den Broek
Foto: Shutterstock