Ja, ook patiënten willen graag snel een diagnose en behandeling. Maar tussen de oren van patiënten zit meer. Wie zorgt er voor mijn huisdier? Wie gaat de mantelzorg voor mijn moeder overnemen als ik in het ziekenhuis lig? Volgens Prabath Nanayakkara, hoogleraar acute geneeskunde bij Amsterdam UMC, moet ook voor deze niet-medische vragen aandacht zijn.

Nanayakkara licht toe: “Die focus op medische zorg is logisch. Maar het is belangrijk om daarnaast ook oog te hebben voor andere zaken, vragen en dilemma’s. Als patiënten gehoord worden, kan dat een gunstig effect hebben op hun herstel. Het gaat om vragen als: wat is voor u op dit moment het belangrijkst? En waarom? Dit kan een mooie ingang bieden voor een waardevol gesprek tussen zorgverlener en patiënt. Ook als een zorgverlener denkt te weten wat voor een patiënt van belang is, kan het expliciet benoemen hiervan misverstanden voorkomen. Patiënten voelen zich gehoord en het zorgteam kan waar mogelijk rekening houden met de verschillende persoonlijke wensen van hun patiënten.”

Patiëntgerichte zorg verbeteren

Volgens Nanayakkara gaat patiëntgerichte zorg over dat wat patiënten belangrijk vinden. Daarbij zijn de eerste 24 uur van een acute opname belangrijk, aangezien in deze periode veel beslissingen worden genomen. “Er is echter beperkte aandacht en kennis over wat belangrijk is voor patiënten in deze fase van hun verblijf in het ziekenhuis”, aldus Nanayakkara. “Het doel van onze studie was om erachter te komen waar patiënten in de acute zorg aan denken en mee zitten. Om de zorg te verbeteren.”

Niet gehoord voelen

Ruim de helft van alle geïnterviewden gaf aan te denken dat de arts niet wist wat voor hem of haar op dat moment het belangrijkst was. Redenen hiervoor liepen uiteen; sommigen hadden nog geen arts gezien, vonden het niet nodig om zorgen te delen of voelen zich bezwaard. Of ze hadden het al besproken met iemand anders uit het behandelteam. Anderen gaven aan dat ze de kans niet hadden om iets te zeggen, niet gehoord te zijn, of zich in het gesprek niet op hun gemak voelden om persoonlijke dingen te delen.

Vraag door

Nanayakkara en zijn team interviewden vijftig uur lang 1850 patiënten in 66 ziekenhuizen in zeven verschillende landen. Wat hield hen het meest bezig, waarom was dit zo en wist hun arts hiervan? Het onderzoek vond plaats in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Zwitserland, Singapore en Hong Kong. De meeste patiënten deelden de prioriteiten van het ziekenhuis: zo snel mogelijk een diagnose krijgen, beter worden en ook zo snel mogelijk weer naar huis. Maar door door te vragen, kwamen andere wensen naar boven. Door de hoge werkdruk in het ziekenhuis loert het gevaar dat zorgverleners patiënten meer zien als hun diagnose dan als uniek persoon.

Het internationale onderzoek van Prabath Nanayakkara, hoogleraar acute geneeskunde, is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift BMC Health Service Research

Tekst: Nicole de Haan