Amsterdam UMC krijgt een flinke impuls in de strijd tegen kanker: KWF kent meer dan 3 miljoen euro toe aan 4 innovatieve onderzoeken. Variërend van muziek als steun bij de beleving van kanker tot een nieuwe therapie voor dikkedarmkanker. Ook onderzoek naar gepersonaliseerde therapieën voor nier- en schildklierkanker is door KWF geselecteerd. Een studie naar de ontwikkeling van een kankervaccin wordt gefinancierd uit de opbrengst van het bekende sponsorproject ‘Alpe d'HuZes’.

In totaal investeert KWF dit jaar 17 miljoen euro in kankeronderzoek door heel Nederland. De volgende 4 projecten gaan onderzoekers van Amsterdam UMC uitvoeren:

Muziek als ondersteuning voor mensen met ongeneeslijke kanker

Niels van Poecke, onderzoeker bij de afdeling Medische oncologie, gaat onderzoek doen naar hoe muziek kan bijdragen aan betekenisgeving voor mensen met ongeneeslijke kanker. Muziek speelt een belangrijke rol in het reguleren van onze emoties, het oproepen van herinneringen en het vormgeven van ons levensverhaal. Er is nog weinig bekend over hoe mensen met kanker muziek gebruiken in hun dagelijks leven, vooral in de laatste, palliatieve fase. Van Poecke wil muziekinterventies ontwikkelen die patiënten ondersteunen bij het integreren van deze ervaring in hun eigen levensverhaal. Dit onderzoek biedt een innovatieve benadering om de kwaliteit van leven van mensen met ongeneeslijke kanker met muziek te verbeteren.

Nieuwe aanpak activering immuunsysteem bij dikkedarmkanker

Therapieën die het immuunsysteem versterken, kunnen helpen bij het bestrijden van tumoren. Helaas werken deze behandelingen vaak niet goed bij patiënten met uitzaaiingen. Een belangrijke oorzaak is een abnormale suikerlaag op kankercellen. Elke cel in ons lichaam heeft een laagje suikers, maar bij kankercellen is deze laag verstoord. Hierdoor bevatten ze suikercomponenten die veel minder voorkomen, zoals de siaalzuurcomponent. Deze stof onderdrukt het immuunsysteem en maakt het moeilijker om dikkedarmtumoren aan te vallen. Sandra van Vliet, onderzoeker bij moleculaire celbiologie en immunologie, gaat onderzoek doen naar deze siaalzuurcomponent en de rol daarvan bij tumoren in de buikholte. De onderzoekers denken dat deze stof het immuunsysteem ‘uitzet’. Door de productie van siaalzuur te remmen, hopen ze het immuunsysteem weer te activeren en de uitgezaaide tumoren beter te bestrijden.

‘Triconjugaat’-vaccins bieden hoop op effectievere immunotherapie

Joke den Haan, onderzoeker bij moleculaire celbiologie en immunologie, wil een kankervaccin ontwikkelen dat krachtiger is dan de huidige vaccins doordat het beter door het immuunsysteem wordt verwerkt. Dit kan de immuunrespons tegen kanker versterken en de effectiviteit van zogeheten checkpointremmers vergroten, waardoor meer patiënten baat hebben bij de behandeling. Checkpointremmers zijn een veelbelovende vorm van immunotherapie, maar werken niet bij alle kankerpatiënten. Joke den Haan werkt zo aan een innovatieve oplossing: triconjugaat-kankervaccins. Deze vaccins combineren drie componenten: een adrescode om het vaccin naar de juiste afweercel te sturen, een kanker antigen en een stimulerend molecuul om het immuunsysteem te activeren. Hierdoor krijgt het immuunsysteem een extra boost om de kankercellen te kunnen aanvallen.

Nieuwe test voor betere behandeling van nier- en schildklierkanker

Bij uitgezaaide nier- en schildklierkanker worden vaak als medicatie multi-kinaseremmers (MKI’s) gebruikt. Deze MKI’s werken niet bij iedereen en veroorzaken vaak bijwerkingen. Onderzoek onder leiding van Connie Jimenez, Amsterdam UMC-hoogleraar Translationele OncoProteomic, richt zich op het ontwikkelen van een test die kan voorspellen welke patiënten baat hebben bij deze therapie. Door eiwitten in tumoren te analyseren, wordt onderzocht welke kinasen tumorgroei veroorzaken en geremd moeten worden. Met deze test kan voor elke patiënten met nier- en schildklier kanker de meest geschikte behandeling worden gekozen. Ook kunnen bijwerkingen worden verminderd.

Beeld: Adobe stock