Vier talentvolle wetenschappers van Amsterdam UMC ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Vidi-beurs van maximaal 850.000 euro. Hiermee kunnen zij een vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een eigen onderzoeksgroep uitbouwen. De onderwerpen van onderzoek lopen uiteen: van chronische darmontsteking tot netwerken van zenuwcellen en van superbug gonorroe tot ontsteking bij hart- en vaatziekten.

Van darmontsteking naar darmgenezing door tuft-cellen
Jochem Bernink

Inflammatoire darmziekte (IBD), is een wereldwijd gezondheidsprobleem met zeer beperkte behandelmethoden. Het probleem is dat beschadigingen in de darmwand niet goed genezen. Recent hebben onderzoekers een darmceltype geïdentificeerd dat cruciaal is voor het herstel van de darmwand na letsel. Deze cellen heten tuft-cellen en gebruiken signalen van het afweersysteem om het genezingsproces te activeren. Jochem Bernink gaat onderzoeken hoe het afweersysteem en tuft-cellen samenwerken om de darmwand te herstellen en hoe deze samenwerking mogelijk is verstoord in IBD. Het uiteindelijke doel is het ontwikkelen van nieuwe behandelmethoden voor chronische ontstekingen van het maag-darmkanaal.

Neuronen in balans
Amélie Fréal

In onze hersenen zitten netwerken van zenuwcellen (neuronale netwerken) die onze waarneming van de omgeving verwerken. Omdat de omgeving constant verandert moeten deze netwerken zich continu aanpassen. Ook moeten zij zorgen dat de activiteit van de netwerken niet te hoog of te laag wordt. Zenuwcellen communiceren via elektrische signalen die gemaakt worden in een speciaal gedeelte van de zenuwcel: het ‘axon initieel segment’. Door de structuur van dit segment te veranderen, kunnen zenuwcellen de activiteit van neuronale netwerken aanpassen. Amélie Fréal bestudeert de mechanismen die bepalend zijn voor de moleculaire samenstelling van het axon initieel segment. Zij onderzoekt hoe dit bijdraagt aan het goed functioneren van neuronale netwerken.

Gonorroe superbug: voorkomen van ontstaan en verspreiding
Janneke Heijne

Hoe komt het dat antibiotica steeds minder goed werken? Dit gaat Janneke Heijne onderzoeken voor gonorroe, een seksueel overdraagbare aandoening waartegen de meeste antibiotica steeds minder effectief zijn. Ze gebruikt hiervoor rekenmodellen over de ontwikkeling van antibiotica-resistentie, onderbouwd met data uit laboratoriumexperimenten en met gegevens uit voorlichtings- en behandelcentra voor seksuele gezondheid. Met deze rekenmodellen kan worden bepaald wat de meest effectieve manier is om het ontstaan van superbugs te verminderen en verspreiding ervan te voorkomen.

Endotheelcellen: cruciale poortwachters van het immuunsysteem in de strijd tegen hart- en vaatziekten
Jeffrey Kroon

Dit project duikt in de cruciale rol van ontsteking bij hart- en vaatziekten. Jeffrey Kroon kijkt naar hoe ons immuunsysteem zich afstemt door aanpassingen in de werking van onze bloedvatcellen. De endotheelcellen, 'poortwachters', kunnen zowel ontstekingen bevorderen als remmen, en bieden zo een kans om de reactie van ons immuunsysteem, onze 'lichaamseigen soldaten', te verbeteren. Het onderzoeksdoel is het vinden van effectievere methoden om hart- en vaatziekten aan te pakken.

NWO-Talentprogramma

De Vidi-subsidie wordt jaarlijks toegekend door NWO. De beurs is bedoeld voor talentvolle onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht en bij wie de focus van het onderzoek ligt op vernieuwend onderzoek. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma.

Fotografie: Adobe Stock en uit privéarchief