Een à twee procent van de Nederlanders heeft een bipolaire stoornis, ook wel manische depressie genoemd. Bekend is dat beroemde kunstenaars en artiesten hieraan lijden. Daardoor is het een 'mediagenieke' stoornis, die geromantiseerd kan worden en waarbij het idee leeft dat manie en psychose voeding geven aan grote creativiteit. Dols: “Mensen met een bipolaire stoornis zijn vaak sterke en bijzondere mensen, die hun psychische klachten voor zich houden. Zo houdt de maatschappij het beeld van de 'gevaarlijke of briljante gek'. Met ons boek willen we dit stigma doorbreken door een reëel beeld te schetsen van mensen met een bipolaire stoornis en hun omgeving.”
Wat is een bipolaire stoornis
Pieken en dalen horen bij het leven. Ook gezonde mensen kennen periodes van veel energie die soms worden afgewisseld met neerslachtige buien. Bij mensen met een bipolaire stoornis zijn de pieken echter extreem hoog: ze denken de hele wereld aan te kunnen. Daartegenover staan perioden van ernstige depressie, waarin grote somberheid en futloosheid de boventoon voeren. Dols: ”Met de juiste behandeling en begeleiding kunnen de pieken en dalen beperkt worden. De basis van de behandeling bestaat uit een combinatie van medicijnen en begeleiding.”
Nierklachten
Nefroloog Marc Vervloet komt uitgebreid aan het woord in ‘Koorddansers’. Hij ziet op zijn spreekuur regelmatig patiënten met een bipolaire stoornis. Deze patiënten krijgen vaak lithium voorgeschreven. Langdurig gebruik kan leiden tot nierklachten. Vervloet richt zich op de balans tussen het mentaal welbevinden en de nierfunctie van zijn patiënten.
Vervloet: "Het zijn bijzondere mensen, die heel creatief kunnen zijn en razendsnel denken. Meer dan anderen zijn zij zich bewust van de waarde van je mentaal goed voelen. Mensen die zich soms goed voelen, soms depressief zijn en soms manisch, weten veel beter dan anderen wat een zegen het is als je dat niet hebt. En kunnen daardoor goed gewicht toekennen aan geestelijke gezondheid. Zij zijn vaak bereid om risico’s op nierschade te nemen. Ze durven veel."
Alle aspecten meewegen
Lithium kan het leven van deze patiënten aanzienlijk verbeteren. Belangrijk is wel om de schadelijke bijwerkingen tot een minimum te beperken. Zodat ze het toch kunnen blijven gebruiken. Vervloet: "Ik wil graag goed begrijpen waarom iemand al dan niet door wil gaan met lithium. Als een middel schadelijk is, zijn sommige artsen, en ook patiënten, geneigd om af te bouwen. Ik wil juist alle aspecten meewegen in dat besluit, niet alleen dat ene orgaan. Ik herinner me een patiënt met wie we hadden besloten om het risico op nierfalen te nemen, omwille van zijn mentaal welbevinden. Helaas draaide het uiteindelijk zelfs op dialyse uit. Toch vind ik het nog steeds een goede keuze en de patiënt en familie met mij."
Stigma doorbreken
Tijdens deze lock down zochten Annemiek Dols en haar collega’s contact met de deelnemers uit het Dutch Older Bipolar cohort om te horen over de impact van de social distancing op hun mentaal welbevinden. Hieruit blijkt dat het ervaren van eenzaamheid een belangrijke risicofactor is voor een terugval. Het gaat hier om emotionele eenzaamheid, het ontbreken van echt, goed, zinvol contact tussen mensen. Dols: ”Daarom is het doorbreken van het stigma rondom psychische klachten juist nu actueler dan ooit.”
Bestelinformatie:
Koorddansers; Leven met een bipolaire stoornis
ISBN 9789024432660 – 64 pagina’s – € 24,95
Tekst: Jan Spee
Foto: Cover boek: Carla Kogelman
