Vaccinatie is van levensbelang voor hematologische patiënten. “We weten dat patiënten bij wie minder dan vijf jaar geleden een hematologische vorm van kanker is vastgesteld, een drie keer zo hoog risico hebben om aan een coronavirusinfectie te overlijden. En ook voor patiënten met een goedaardige hematologische aandoening, zoals sikkelcelziekte, is het risico hoog”, aldus hematoloog en onderzoeker Inger Nijhof van Amsterdam UMC.
Antistoffen wel of niet aanmaken
Onbekend is of vaccinatie voor deze patiënten voldoende bescherming biedt. “De ziekte en de behandeling daarvan verhinderen mogelijk dat de T- en B-cellen, die geheugen opbouwen en antistoffen maken, geactiveerd worden bij vaccinatie. Het kan dat die cellen dan geen antistoffen maken tegen het coronavirus”, voegt Mette Hazenberg, hoogleraar hematologie, toe. “Daarom willen wij onderzoeken of vaccinatie patiënten met een hematologische aandoening beschermt.”
Meerdere keren vaccineren
De wetenschappers bestuderen 850 patiënten die ze onderscheiden in drie groepen. Ze denken dat sommige hematologische patiënten voldoende hebben aan één of twee prikken. Dat is een groep waarbij de T- en B-cellen een goede afweer inclusief een goed geheugen zullen opbouwen. Een andere groep reageert mogelijk totaal niet op het vaccin. En er is een groep die tussen deze twee in zit. Deze patiënten maken antistoffen aan, maar net niet genoeg of niet langdurig genoeg.
Nijhof: “Deze patiënten moeten we misschien meerdere keren vaccineren om voldoende beschermding te bieden. Het is dus mogelijk dat patiënten, van wie we verwachten dat ze onvoldoende bescherming opbouwen na vaccinatie, uiteindelijk toch voldoende beschermd kunnen worden.” De wetenschappers willen ook kijken naar individuele biomarkers die bescherming na vaccinatie kunnen voorspellen.
Vaccinatierichtlijn
Deze studie, Cobra Kai genaamd, wordt uitgevoerd in samenwerking met onder andere Erasmus MC, UMC Groningen, LUMC en Sanquin. Hazenberg geeft aan dat de resultaten van de studie worden vertaald naar toepasbare adviezen in de vaccinatierichtlijn voor deze patiënten. Een andere studie van Amsterdam UMC met een ZonMw subsidie kijkt naar de werking van het coronavaccin bij mensen met auto-immuunziekten. Amsterdam UMC Locatie AMC - Werkt het coronavaccin bij mensen met auto-immuunziekten? Beide studies maken deel uit van het ZonMw onderzoeksprogramma waarbij het effect van covid-19-vaccinatie onderzocht wordt bij verschillende groepen kwetsbare patiënten, ongeveer 50.000 in Nederland. De groep mensen met een hematologische aandoening is het grootst is, namelijk 35.000 patiënten.
