Bacteriën in de vagina hebben grote invloed op het al dan niet zwanger raken via IVF en ICSI. Dat blijkt uit onderzoek van Amsterdam UMC, Erasmus MC en zes andere Nederlandse IVF klinieken. De uitkomsten zijn gepubliceerd in het toonaangevende internationale tijdschrift Human Reproduction.

Voor mensen in een IVF- of ICSI-traject is veel onzeker. Wat is de kans op succes eigenlijk? Helaas gaat het tijdens zo’n vruchtbaarheidsbehandeling nog vaak mis bij de implantatiefase. Dit is de fase waarbij - na bevruchting - een embryo in de baarmoeder wordt teruggeplaatst. Na deze terugplaatsing wordt ongeveer 30 procent van de vrouwen daadwerkelijk zwanger. Bacteriën in de vagina en baarmoeder blijken voor een groot deel te bepalen of het embryo zich innestelt.

Microbioom

Onderzoekers van de afdeling Microbiologie van Amsterdam UMC  en de afdeling Voortplantingsgeneeskunde van Erasmus MC bekeken bij ruim 300 vrouwen de relatie tussen het vaginale microbioom (de bacteriehuishouding in de vagina) en de succesvolle innesteling van het embryo tijdens een IVF/ICSI-behandeling. Voorafgaand aan de behandeling stelden ze via een uitstrijkje het vaginale microbioom vast.

Bij 192 vrouwen werd een embryo teruggeplaatst. Zwanger worden bleek moeilijker als het microbioom van de vagina - waarin wel tachtig soorten lactobacillen (melkzuurbacteriën) huizen - uit balans is. Vrouwen met weinig Lactobacillen in de vagina hadden bijvoorbeeld veel minder vaak een succesvolle terugplaatsing dan vrouwen bij wie deze bacterie juist ruim aanwezig was. Verder bleek de aanwezigheid van de bacterie Lactobacillus Crispatus een belangrijke factor voor succesvolle innesteling.

Stabiel

Op basis van deze uitkomsten is door beide medische centra een test ontwikkeld met de naam receptIVFity. Deze is erg beperkt verkrijgbaar (niet in Amsterdam UMC) en wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Met deze test krijgen vrouwen in een IVF/ICSI-traject vooraf meer inzicht in de kans op een succesvolle zwangerschap. Betrokken stellen kunnen hierdoor beter geïnformeerd beslissen. Als de test aangeeft dat de bacteriesamenstelling niet optimaal is, kan het stel besluiten de IVF-behandeling uit te stellen tot een gunstiger moment. Uit studies is namelijk gebleken dat het bacterieprofiel van de vagina kan veranderen. De test biedt ook mogelijkheden voor verder en gerichter onderzoek naar oplossingen voor vrouwen met een ongunstig microbioom.

Meer informatie over de Nederlandse studie lees je in het artikel in Human Reproduction.

Tekst: Nicole de Haan
Foto: Shutterstock