In totaal kende NWO 89 Veni-beurzen toe aan een selectie van excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn. Het gaat om slechts een deel van de Veni-ronde 2021, voor de wetenschapsdomeinen ENW (exacte natuurwetenschappen) en ZonMw. Vanwege corona en een hack is het tweede deel van deze ronde gepland voor april 2022.
NWO heeft de namen Veni, Vidi, Vici gekozen voor haar beurzen. De woorden komen van Julius Caesar die in 47 voor Christus de fameuze woorden “Veni, vidi, vici” zou hebben uitgesproken na zijn overwinning bij de slag bij Zela. “Ik kwam, ik zag, ik overwon.” De Veni-beurzen zijn voor talentvolle nieuwkomers. Welke onderzoekers ontvangen de Veni-beurzen? Je leest het hier.
De laureaten
Alsya Affandi, Moleculaire celbiologie en immunologie: Nanotrivax: drie-componenten nanobody-vaccins gericht op humane dendritische cellen voor immunotherapie.
Dendritische cellen (DCs) staan centraal in het immuunsysteem met een enorm immunotherapeutisch potentieel, maar de huidige strategieën zijn onbevredigend. Affandi heeft als doel om vaccins te ontwikkelen die bestaan uit DC-gerichte en DC-modulerende nanobodies. Hieraan is een ziekte-antigeen toegevoegd. De vaccins moeten de reactie van de afweer tegen tumorcellen verbeteren of ontstekingen in autoimmuunziekten dempen.
Caitrin Crudden, Pathologie/CCA: Kankers post onderscheppen; hoe extracellulaire blaasjes het secretoom managen.
In de celbiologie werken receptor-ligand interacties als ‘een sleutel in een slot’. De ‘sleutels’ (liganden) zweven echter niet vrij rond. Ze worden in hun vrijheid belemmerd door ‘sleutelbossen’ (decoys). Crudden zal de rol van deze moleculaire sleutelbossen onderzoeken in celmigratie, een proces dat fundamenteel is voor kankeruitzaaiingen.
Philip Jansen, humane genetica: Identificeren van beïnvloedbare mechanismen van slapeloosheid, breinveroudering en dementie.
Insomnie (slaapproblemen), breinveroudering en dementie staan met elkaar in verband. Of slaapproblemen oorzaak of gevolg zijn van versnelde hersenveroudering, en door welke mechanismen dit komt, is nog niet bekend. Door analyse van grootschalige genetische data en hersenscans wil Jansen het causale verband achterhalen tussen slaap, hersenveroudering en dementie.
Koen Prange, Medische Biochemie: Epigenetische sturing van macrofagen in ontstekingsreacties.
Macrofagen zijn plastische immuuncellen die afvalstoffen verwijderen en vechten tegen zeer uiteenlopende ziekteverwekkers. Prange ontrafelt hoe macrofagen zich wapenen tegen deze verscheidenheid via epigenetische processen. Deze processen sturen welke genen aan of uit staan. Daarmee bepalen ze hoe een cel reageert op prikkels van buitenaf.
