Met fluorescerend licht bij een operatie van een patiënt met leveruitzaaiingen van darmkanker, kan de chirurg vaker de tumor in zijn geheel verwijderen. Onderzoekers uit 9 ziekenhuizen onder leiding van Amsterdam UMC hebben dit aangetoond.

De resultaten van de studie zijn gepubliceerd in JAMA Network Open. Chirurgen in de deelnemende ziekenhuizen kregen een training met een speciale fluorescentie-camera. Ze moesten met dit hulpmiddel inschatten of zij de uitzaaiingen in zijn geheel konden verwijderen. "Afgelopen decennium zijn we vaker patiënten met een kijk- of robotgeassisteerde operatie gaan opereren. Daar zitten veel voordelen aan voor de patiënt, zoals een sneller herstel en minder wondcomplicaties", vertelt Rutger-Jan Swijnenburg, hoofdonderzoeker en oncologisch chirurg bij Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam. “Met fluorescentie hebben we deze operaties nu verder verbeterd, simpelweg doordat de tumoren daarmee beter te zien zijn. We kunnen met grote zekerheid zeggen of de uitzaaiing in zijn geheel verwijderd is. En eventueel extra weefsel wegnemen als de marges krap dreigen te worden.”

Samenwerking met LUMC

De studie werd opgezet in nauwe samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum. Daar heeft de onderzoeksgroep onder leiding van chirurg Alexander Vahrmeijer lange tijd ervaring opgebouwd met deze techniek. “Dit is het bewijs dat deze techniek breed toepasbaar is en leidt tot betere oncologische uitkomsten voor patiënten”, aldus Vahrmeijer. De patiënten die meededen aan het huidige onderzoek kregen allemaal een dag voor de operatie een contrastmiddel toegediend, dat zich rondom de uitzaaiing ophoopt.

Hoe werkt fluorescentie bij chirurgie?

Momenteel is er in de hele wereld veel onderzoek naar deze techniek. De techniek gebruikt licht uit het ‘nabij-infrarode spectrum’ en heeft als groot voordeel dat het enkele millimeters in weefsel kan binnendringen. Met een contrastmiddel en een speciale camera die dit licht kan detecteren, kijkt de chirurg tijdens de operatie naar de te opereren plek. Het menselijk oog kan dit licht niet zien en de lichtstralen zijn niet schadelijk voor de mens. Door ontwikkelingen van de afgelopen jaren kunnen de camera’s waarmee tijdens een kijkoperatie of robotoperatie gewerkt wordt, makkelijk uitgerust worden met deze techniek.

Op het beeld rechts is de uitzaaiing door fluorescentie beter te onderscheiden van het gezonde weefsel eromheen (afbeelding Amsterdam UMC)
Op het beeld rechts is de uitzaaiing door fluorescentie beter te onderscheiden van het gezonde weefsel eromheen (afbeelding Amsterdam UMC)

De ziekenhuizen die aan de studie deelnamen zijn: Amsterdam UMC, OLVG, Jeroen Bosch ziekenhuis, Leidsch Universitair Medisch Centrum, UMC Utrecht, st. Antonius ziekenhuis, Medisch spectrum Twente, UMC+ Maastricht, Amphia ziekenhuis

Fotografie: Adobe Stock