Vrouwen leven vaker in armoede, hebben meer psychische problemen en zijn vaker het slachtoffer van geweld. Ook hebben vrouwen minder vaak toegang tot goede voeding en onderwijs. Tessa Roseboom, hoogleraar Vroege ontwikkeling en gezondheid bij Amsterdam UMC, vindt dat gendergelijkheid ons allemaal aangaat. Ook al is ‘slechts’ de helft van de wereldbevolking vrouw.

"Ieder mens wordt gevormd door de omgeving waarin het zich ontwikkelt. Tijdens de eerste negen maanden van ons leven is dat de baarmoeder van onze moeder," aldus Roseboom. Daarom is het zo belangrijk dat de omgeving waarin kinderen zich ontwikkelen, vanaf de allereerste levensfase tot in de vroege kinderjaren, zo gezond mogelijk is. Onderzoek laat namelijk zien dat stress bij zwangeren invloed heeft op de ontwikkeling van organen en weefsels van het kind. “De omgeving van kinderen tijdens kritieke periodes van hun ontwikkeling kan leiden tot permanente veranderingen in bijvoorbeeld gedrag, leervermogen en vatbaarheid voor ziekten.”

Uit onderzoek blijkt dat kinderen van moeders die een ernstig stressvolle ervaring hadden tijdens hun zwangerschap later anders, namelijk minder flexibel, leren. Het onderzoek van Roseboom zelf, naar de Nederlandse hongerwinter tijdens de Tweede Wereldoorlog, laat zien dat kinderen van ondervoede moeders vatbaarder zijn voor chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten. In dat geval ging het dus om veranderingen in de ontwikkeling van het hart. “Miljoenen kinderen bereiken niet hun volledige potentieel omdat ze zijn blootgesteld aan armoede, geweld, slechte voeding en stress tijdens kritieke periodes in hun ontwikkeling en groei. Dat dit consequenties heeft voor hun persoonlijke leven is al erg genoeg, maar dit maakt het voor hen ook moeilijker om bij te dragen aan de maatschappij,” aldus Roseboom.

Opgroeien in armoede

De effecten van opgroeien in (relatieve) armoede zijn overal ter wereld zichtbaar. Of dat nu in de Verenigde Staten of in Uganda is, als een kind opgroeit in armoede leidt dat tot een minder goede ontwikkeling en een slechtere gezondheid. En terwijl armoede vaak wordt gezien als een complex probleem, dat zowel een individueel probleem als een maatschappelijk probleem is, zijn er aanwijzingen dat het verminderen van armoede met subsidies een blijvend positief effect heeft op de ontwikkeling van kinderen. Dit uit zich in betere prestaties op cognitief niveau, beter functioneren op school en het behalen van hogere cijfers. Bij volwassenen resulteert dit in een hoger inkomen.

Gendergelijkheid

De combinatie van schadelijke effecten voor zowel de maatschappij als het individu maakt het wat Roseboom betreft noodzakelijk dat mensen samenwerken aan gendergelijkheid. “Omdat een gezondere toekomst begint met elk kind dat een goede start in het leven krijgt, vanaf het allereerste begin.” Ongelijkheid zou bestreden moeten worden met middelen waarvan bewezen is dat ze werken. Bijvoorbeeld door financiering maar ook het versterken van de positie van vrouwen en onderwijs. Studies tonen aan dat dit leidt tot een betere gezondheid van kinderen. "Gendergelijkheid is niet alleen een fundamenteel mensenrecht, maar ook een noodzakelijke basis voor gezondere toekomstige generaties," besluit Roseboom.

_{^{Beeld: Shutterstock}}