Bevolkingsgroepen met een migratieachtergrond moeten beter beschermd worden tegen covid-19 infecties en de gevolgen daarvan. Dat vinden onderzoekers van Amsterdam UMC, GGD Amsterdam en Pharos. Ze pleiten voor extra inspanningen aangezien eerdere maatregelen niet konden voorkomen dat covid-19 deze groepen zwaarder heeft getroffen dan mensen van Nederlandse komaf.

De onderzoekers doen hun oproep politici, beleidsmakers en professionals op basis van hun onderzoek naar covid-19 en etniciteit (pdf onderaan dit bericht). Extra inspanningen zijn volgens hen hard nodig om nieuwe infecties, ernstige ziekte en hogere sterfte te voorkomen.

Daarnaast moet er volgens de onderzoekers meer aandacht zijn voor het vergroten van vaccinatiebereidheid onder migrantengroepen, nu en na de pandemie, mocht het inenten tegen covid-19 een jaarlijks fenomeen worden. De vaccinatiebereidheid lijkt bij deze groepen namelijk een stuk lager te liggen dan bij mensen van Nederlandse afkomst.

Zwaarder getroffen

Mensen met een migratieachtergrond zijn in ons land onevenredig zwaar getroffen door het coronavirus, zowel in de eerste als tweede coronagolf. Tijdens de eerste golf was hun kans op overlijden bijna 1,5 keer hoger dan voor mensen van Nederlandse afkomst. Ook werden ze 2 tot 3 keer vaker opgenomen in het ziekenhuis. De kans op een infectie was volgens eerder gepubliceerde cijfers uit het onderzoek in het begin van de pandemie nog grotendeels gelijk, maar nam later onder migrantengroepen veel sterker toe dan in de bevolking van Nederlandse afkomst. Zo blijkt dat tijdens de tweede golf mensen uit migrantengroepen 2 tot 4 keer meer kans hadden om een covid-19 infectie te hebben doorgemaakt.

Vergrootglas

De onderzoekers stellen dat er veel verschillende verklaringen zijn voor de zwaardere ziektelast. Een ernstiger beloop van de ziekte kan bijvoorbeeld verband houden met aandoeningen als ernstig overgewicht en suikerziekte, die in deze groepen gemiddeld meer voorkomen. Maar ook een minder adequaat gebruik van de gezondheidszorg (bijvoorbeeld (te) lang wachten met naar de huisarts gaan) kan een rol spelen, of andere factoren waardoor mensen kwetsbaarder zijn voor infecties of een ernstig beloop van de ziekte. Denk aan niet thuis kunnen werken, klein wonen maar ook culturele aspecten of een beperkt begrip van maatregelen of de Nederlandse taal kunnen een rol spelen.

Hoogleraar Karien Stronks van Amsterdam UMC: “Deze resultaten bevestigen wat we al langer weten over gezondheidsverschillen tussen mensen met een migratieachtergrond en mensen van Nederlandse afkomst. De pandemie legt daar een vergrootglas op. Het legt bestaande ongelijkheid in de samenleving bloot.”

Oplossingsrichtingen

De onderzoekers noemen een aantal ‘oplossingsrichtingen’ om verschillen in ziektelast tussen bevolkingsgroepen te verkleinen of te voorkomen, voor de huidige (of een toekomstige) pandemie. Denk aan laagdrempelig aanbieden van testen, het inzetten van community leaders en investeren in begrijpelijke uitleg en voorlichting, maar ook het verbeteren van de algehele gezondheid, bijvoorbeeld door overgewicht te voorkomen. Ook is een groter bewustzijn nodig van bestaande verschillen en meer onderzoek naar achterliggende factoren. Daarbij onderstrepen de onderzoekers dat elke groep een specifieke aanpak nodig heeft en dat het betrekken van die groepen bij het ontwikkelen van oplossingen cruciaal is.

Het onderzoek naar covid-19 en etniciteit is gefinancierd door ZonMw.