Bij transgender personen komt het geslacht dat bij de geboorte is toegewezen niet overeen met de ervaren genderidentiteit. Veel van hen kiezen daarom voor een hormoonbehandeling om uiterlijke kenmerken te ontwikkelen die beter passen bij hun genderidentiteit. Denk daarbij aan borstgroei of een lagere stem. Voor transgender vrouwen bestaat de hormoonbehandeling uit het vrouwelijke hormoon oestradiol, vaak in combinatie met een testosteronremmer. Voor transgender mannen is dit het mannelijke hormoon testosteron.
Beschermende effecten
Bij transgender vrouwen, maar ook bij vrouwen uit de algehele bevolking, lijkt oestradiol een beschermend effect te hebben op het hart en de bloedvaten. Martin den Heijer, hoogleraar endocrinologie aan Amsterdam UMC: “Eerdere studies suggereerden een hoger risico op hartinfarct en beroerte voor transgender vrouwen ten opzichte van personen met hetzelfde geboortegeslacht, oftewel met mannen uit de algehele bevolking. Dat begrepen we niet goed. Nu vinden we dus geen verhoogd risico op herseninfarcten en zelfs een lager risico op een hartinfarct voor transgender vrouwen die oestradiol gebruiken. Deze bevindingen sluiten goed aan bij wat we weten over de vermoedelijke beschermende effecten van oestradiol op het hart en de bloedvaten. Met dit onderzoek hebben we een vraagstuk opgelost dat ons lang heeft beziggehouden.”
Grootste studie tot nu toe
Eerdere onderzoeken naar hart- en vaatziekten bij transgender personen waren vaak kleinschalig en beperkten zich tot korte perioden, wat de eerdere tegengestelde onderzoeksresultaten zou kunnen verklaren. De onderzoekers van Amsterdam UMC analyseerden gegevens van ruim 4.000 transgender personen en vergeleken deze met data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat gezondheidsgegevens van de gehele Nederlandse bevolking verzamelt. Dit maakt het de grootste studie op dit gebied tot nu toe.
Andere factoren dan hormoongebruik
Transgender mannen die testosteron gebruiken hebben wel een verhoogd risico op een hart- en herseninfarct, in vergelijking met vrouwen uit de algemene Nederlandse bevolking. Dat sluit wel aan bij eerdere studies. Mees van Zijverden, arts-onderzoeker bij Amsterdam UMC: “We weten dat testosterongebruik bij transgender mannen kan leiden tot een iets hogere bloeddruk en slechtere cholesterolwaarden, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot.”
Toch lijken deze veranderingen onvoldoende om de stijging in het risico te verklaren. De onderzoekers denken dat andere factoren dan hormoongebruik waarschijnlijk ook een rol spelen bij het verhoogde risico op hart- en vaatziekten bij transgender mannen. Van Zijverden: “Daarom hebben we in de studie ook gekeken naar leefstijl en naar sociaaleconomische factoren, zoals opleidingsniveau, arbeidsverleden en inkomen. Deze factoren bleken echter slechts voor een klein deel het verhoogde risico te verklaren.” Er is dus meer onderzoek nodig naar de precieze oorzaken van het verhoogde risico bij transgender mannen. Van Zijverden: “Als we beter begrijpen welke factoren een rol spelen, kunnen we de zorg voor transgender personen verbeteren. Het aantal transgender personen dat hormonen gebruikt, groeit wereldwijd. Deze groep wordt ook ouder. Dat betekent dat hart- en vaatziekten in de toekomst een steeds belangrijker aandachtspunt worden.”
In de gaten houden
In elk geval blijkt uit de studie dat transgender mannen en zorgverleners zich bewust moeten zijn van het verhoogde risico op een hart- of vaatziekte, en er aandacht is voor een gezonde leefstijl. Ook is het belangrijk dat risicofactoren, zoals een verhoogde bloeddruk of cholesterol, in de gaten worden gehouden bij transgender mannen. Natuurlijk blijft dit ook bij transgender vrouwen van belang.
Beeld: Shutterstock
