1. Wat verstaan we onder een gezonde leefstijl?
“De belangrijkste elementen van een gezonde leefstijl zijn: genoeg bewegen, gezond eten, niet roken, geen of weinig alcohol drinken en geen drugs gebruiken. Daarbij zijn genoeg slapen, maar niet te veel slapen, en weinig stress belangrijk. Wat dan precies goed is, staat in allerlei richtlijnen. Bijvoorbeeld van de Gezondheidsraad en de World Health Organization. Zo moet je minstens 2,5 uur per week matig intensief bewegen door bijvoorbeeld te fietsen of wandelen. Twee keer per week iets doen om je spieren en botten te versterken. En niet de hele dag stilzitten.”
2. Waarom is een gezonde leefstijl belangrijk? Welke ziektes en problemen kunnen we daarmee voorkomen?
“We hebben al heel lang te maken met een obesitaspandemie en een diabetespandemie. Daarnaast zijn hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1, en kanker nummer 2. Mensen die ongezond leven, hebben een grotere kans om deze ziektes te krijgen. Ook met corona zagen we dat de mensen die op de Intensive Care terechtkwamen vooral patiënten waren met bijvoorbeeld overgewicht of een onderliggende ziekte. Die zijn meestal ontstaan door een ongezonde leefstijl. Te veel mensen eten ongezond, roken nog steeds en/of bewegen te weinig. Uit onderzoek blijkt dat slechts de helft van de mensen genoeg beweegt. Terwijl ander onderzoek laat zien dat bijna 1 op de 10 sterfgevallen in de wereld, voorkomen had kunnen worden als die mensen wel genoeg hadden bewogen. Daarbij wordt onze bevolking steeds ouder, waardoor er meer druk op de zorg komt. Als we er samen voor zorgen dat mensen langer gezond leven, dan kunnen we die druk verminderen.”
3. Wat doet Amsterdam UMC rond leefstijl en het voorkomen van ziekte?
“Wat we willen, is voorkomen dat mensen (opnieuw) in het ziekenhuis terechtkomen. Dat ze hun eigen ziekte goed onder controle hebben. En dat ze er geen andere ziektes bijkrijgen. Wat we bijvoorbeeld steeds vaker doen is patiënten trainen voordat ze een operatie ingaan. Zodat ze fit zijn en daarna beter herstellen. Ook helpen we patiënten na een opname met het veranderen van hun leefstijl. Daarvoor hebben we nu ook een zogenaamd leefstijlloket met ‘leefstijlmakelaars’. Zij kunnen patiënten helpen om in hun eigen woonomgeving aan hun leefstijl te werken. Daarnaast werken we veel samen in de regio, onder andere met huisartsen. En we doen veel onderzoek. Bijvoorbeeld naar de invloed van de omgeving op ons gedrag en hoe dat verbeterd kan worden.”
4. Kan iedereen gezond leven?
“Het korte antwoord: ja. Maar natuurlijk spelen er allerlei dingen mee. Denk aan de leefomgeving, financiële problemen, de reclames die we zien. Daar moet de overheid ook een rol in spelen, met bijvoorbeeld wetgeving of een suikertaks. Het aantal rokers is door wetgeving enorm gedaald. Dat moet ook met ongezonde voeding kunnen. Maar dan moeten we naar het hele voedselsysteem kijken. Verder is het belangrijk om je te realiseren dat je klein kunt beginnen. Als het gaat om bewegen bijvoorbeeld; je hoeft niet meteen een marathon te lopen. Als je naar de bakker moet, dan kun je met de auto, maar beter is natuurlijk op de fiets of gaan lopen. De grootste gezondheidswinst zit in íets doen in plaats van niets doen. Daarnaast helpt het enorm als je iets zoekt dat je leuk vindt, dat is veel makkelijker vol te houden.”
5. Wat is het ideale toekomstplaatje?
“Dat we over tientallen jaren terugkijken op onze voeding en alcoholgebruik en denken: hoe kon dat ooit normaal zijn? Net zoals we nu denken over dat je vroeger overal mocht roken. Ik hoop dat we met z’n allen een omgeving kunnen creëren waarin gezond leven makkelijk en aangenaam is. Dat het niet hard werken hoeft te zijn en makkelijker in ons leven past. Dat een gezonde leefstijl normaal is.”
Foto: Mark van den Brink
Dit verhaal verscheen in het digitale magazine Amsterdam UMC in praktijk. Meld u aan als abonnee en ontvang automatisch nieuwe edities van het magazine per mail.
