Rashmi Kusurkar is de allereerste hoogleraar inclusie van Amsterdam UMC. Vandaag, donderdag 5 oktober, spreekt ze haar oratie uit ter ere van haar benoeming tot hoogleraar Inclusie en Motivatie in Medisch Onderwijs en Opleiden.

“Voer je werk uit zonder verwachting van de vruchten van je arbeid, de resultaten zullen automatisch volgen.” Het is een citaat uit de Bhagavad Gita, een van de belangrijkste spirituele en filosofische geschriften in de hindoeïstische literatuur. Voor Rashmi Kusurkar geeft deze ene zin een inkijkje in wat ze ten diepste voelt. Vandaar dat ze in het begin van haar oratie hiernaar verwijst.
En, toevallig of niet, tijdens het gesprek over haar oratie komt er een bericht binnen dat een recent ingediend artikel is geaccepteerd door The Lancet Regional Health - Europe. Dat artikel laat overtuigend zien dat artsen met een migratieachtergrond een lagere kans hebben om specialist te worden. Een stevige conclusie, op basis van een analyse (samen met Lianne Mulder en anderen) van een hele grote dataset van CBS-gegevens. Het artikel is nog niet gepubliceerd, maar in haar oratie zal ze deze resultaten al wel delen.

Moeilijke reis

“Het is schokkend”, vertelt ze. Tegelijkertijd is het geen verrassende uitkomst. Sterker nog, Rashmi Kusurkar heeft het aan den lijve ondervonden. In 2008 verhuisde ze naar Nederland. In India was ze afgestudeerd als arts en gespecialiseerd in fysiologie. Komend vanuit een collectivistische cultuur, waar het niet gebruikelijk is om jezelf op de borst te kloppen en luid jouw eigen verdiensten rond te bazuinen, was de weg naar het hoogleraarschap ingewikkeld. “Het was een moeilijke reis”, omschrijft ze het zelf. Inmiddels heeft ze een eigen onderzoeksgroep, met medewerkers en promovendi in binnen- en buitenland. Het onderzoek richt zich op motivatie, prestatie en welzijn bij geneeskundestudenten, en op diversiteit, toegankelijkheid en inclusie.

ABC van motivatie

Alleen een echt gemotiveerde zorgprofessional kan de optimale zorg leveren, zegt Kusurkar. Daarvoor zijn 3 elementen belangrijk: autonomie, betrokkenheid en competentie – het ABC van motivatie. Studenten moeten invloed hebben op het tempo en de volgorde van het onderwijs, feedback krijgen over hun competenties en vaardigheden en emotioneel betrokken zijn bij het onderwijs, medestudenten en docenten. “Als die 3 basisbehoeften zijn vervuld, krijg je een gemotiveerde professional. En dat leidt uiteindelijk tot een gezondere bevolking en blijere patiënten.”

Gevoel van verbondenheid

Het gaat niet alleen om motivatie, ook inclusie en diversiteit is essentieel voor goede zorg, zegt de kersverse hoogleraar. Want alleen in een omgeving die daadwerkelijk inclusief is, kunnen echt alle studenten het gevoel van autonomie en betrokkenheid of verbondenheid ervaren. Dat is nu nog niet het geval, zegt Kusurkar, die ook deel uitmaakt van de stuurgroep Diversiteit en inclusie van Amsterdam UMC. “In onze organisatie werken we hard aan diversiteit en inclusie, maar het krijgt nog steeds niet de aandacht die het moet krijgen. Iedereen moet het omarmen. Niet alleen de bestuurders aan de top, ook iedereen daaronder. We moeten meer mensen van andere etnische achtergronden op verschillende posities zien, inclusief hoogleraren. Als dat niet gebeurt, dan praat je er alleen over en breng je geen veranderingen tot stand.”

Weerspiegeling

Uiteindelijk gaat het erom dat je als zorgorganisatie een weerspiegeling moet zijn van de maatschappij. Alleen dan kun je excellente zorg leveren, is de overtuiging van Kusurkar. “In 2020 kwam het eerste boek uit over huidziektes van de bruine en de zwarte huid. Tot dan toe waren witte mannen de norm. Pas nu begint dat te veranderen. Als je mensen in je organisatie hebt uit diverse achtergronden, zullen ze ook de onderzoeksagenda gaan bepalen. Je hebt mensen nodig uit verschillende groepen, om representatief te zijn en de samenleving te weerspiegelen.”

Oratie en symposium

Bekijk de oratie Rashmi van Kusurkar via livestream
5 oktober, 15.45-16.15 uur - VU Aula

Voorafgaand aan de oratie van Rashmi Kusurkar wordt, van 11.00-14.30 uur, het symposium 'Inclusie in actie' gehouden. Amsterdam UMC (locatie VUmc), Amstelzaal

tekst: Jasper Enklaar
Fotografie: Amsterdam UMC