Bij vrouwen met uitgezaaide, hormoongevoelige borstkanker kunnen zogenoemde CDK4/6-remmers het effect van hormonale therapie versterken. Werkt dat het beste als je meteen start met de combinatie, of is later net zo effectief?
De SONIA-studie heeft uitgezocht dat het voor de effectiviteit van de behandeling niet uitmaakt. Echter, patiënten die direct een CDK4/6-remmer kregen, gebruikten het middel gemiddeld 1 jaar en 4,5 maanden langer dan patiënten die in tweede instantie een CDK4/6-remmer kregen. Dit leidde bij de patiënten tot veel meer bijwerkingen (zoals verminderde bloedaanmaak, afwijkingen aan de lever en vermoeidheid) en maakte de behandeling veel duurder.
Studieopzet
In veel landen worden CDK4/6-remmers (abemaciclib, palbociclib en ribociclib) als startbehandeling voorgeschreven. Het was tot nu toe onzeker of die aanpak ook leidt tot betere uitkomsten, terwijl er wel nadelen aan kleven: direct toevoegen van een CDK4/6-remmer betekent namelijk een intensievere behandeling met meer bijwerkingen en meer ziekenhuisbezoeken, terwijl hormonale therapie alleen ook effectief kan zijn.
In de studie zijn alle patiënten behandeld met een CDK4/6-remmer. De deelnemende patiënten werden door loting verdeeld in twee groepen: de ene helft kreeg direct een CDK4/6-remmer en de andere helft later, als de eerste hormonale therapie niet voldoende meer werkte. De studieopzet is tot stand gekomen met betrokkenheid van de patiëntenvereniging (BVN) en vele oncologen in Nederland.
Resultaten
De SONIA-studie is gestart in oktober 2017. In 4 jaar deden 1.050 patiënten mee aan het onderzoek verdeeld over in 74 ziekenhuizen in Nederland.
De uitkomsten in beide groepen zijn nu met elkaar vergeleken. De periode dat de borstkanker onder controle was, de zogenoemde progressievrije overleving, bleek vergelijkbaar in beide groepen. Belangrijk is dat ook de duur van overleving en de kwaliteit van leven niet verschilden tussen de groepen. Toch gebruikten patiënten die direct een CDK4/6-remmer kregen het middel gemiddeld 16,5 maand langer dan patiënten die in tweede instantie een CDK4/6-remmer kregen. Dit leverde dus geen voordeel op. Terwijl het wel tot 74% meer bijwerkingen (zoals verminderde bloedaanmaak, afwijkingen aan de lever en vermoeidheid) en veel hogere kosten betekende. Een maand CDK4/6 remmer kost in Nederland zo’n 2.000 euro per patiënt.
Samenwerking
De SONIA-studie is een initiatief van oncologen dr. Agnes Jager (Erasmus MC), dr. Inge Konings (Amsterdam UMC) en prof. dr. Gabe Sonke (Antoni van Leeuwenhoek / Nederlands Kanker Instituut) namens de Nederlandse borstkankeroncologen samenwerkend in de Borstkanker Onderzoek Groep (BOOG) en in nauwe samenwerking met de Borstkanker Vereniging Nederland (BVN), het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iMTA). Het ministerie van VWS en Zorgverzekeraars Nederland hebben geld ter beschikking gesteld voor dit onderzoek.
De resultaten zijn maandag 5 juni gepresenteerd op het congres van de American Society of Clinical Oncology (ASCO) in Chicago. Lees meer in het officiële persbericht.
Fotografie: Shutterstock
