De Green Teams OK boeken het een na het andere succes. “Ja, het energieverbruik is al aardig teruggedrongen”, vertelt Green Team-lid en anesthesioloog Niek Sperna Weiland trots. “Zo staat het geavanceerde luchtbehandelingssysteem van vijftien van de twintig operatiekamers op locatie AMC ’s nachts op stand-by en passen we vaker ledverlichting toe.” Ook het terugdringen van de uitstoot van schadelijke gassen is op stoom. “Van de dampvormige narcosemedicatie komt meer dan 95 procent in de buitenlucht terecht. Het gaat om potente broeikasgassen die slecht afbreekbaar zijn. Maar hiervoor hebben we een goed alternatief gevonden, namelijk middelen via een infuus. Medisch en financieel gezien gelijkwaardig, maar veel minder slecht voor het milieu. Tussen 2017 en nu is het verbruik van die middelen al met zeventig procent gedaald.”
‘Levenscyclusanalyse’
Huidige missie: afval verminderen. Bijvoorbeeld door het opnieuw gebruiken van producten. Sperna Weiland: “We zijn systematisch aan het kijken naar al onze wegwerpproducten. En of er mogelijkheden zijn om die te vervangen door herbruikbare varianten. We beginnen met goede, veilige alternatieven voor onze wegwerpkleding. Onze mutsen bijvoorbeeld.”
Zo’n OK-muts vervang je niet in een dag. “Voormalig anesthesie-collega Selma Bons vroeg zich twee jaar geleden al af of we die wegwerpmutsen niet konden vervangen voor wasbare mutsen. Want veel duurzamer, toch? Dat hebben we toen eerst moeten bewijzen aan de hand van een zogeheten ‘levenscyclusanalyse’ van zowel de wegwerpmuts als de wasbare muts. Dat is een methode om de totale milieubelasting van een product te bepalen gedurende de hele levenscyclus. Dus van winning van de benodigde grondstoffen tot aan productie, verpakking, transport, gebruik en afvalverwerking. Uit deze analyse bleek dat de wasbare muts qua CO2-voetafdruk ongeveer 60 procent duurzamer is dan de wegwerpmuts. Heel gaaf.”
Draagcomfort
Leuk, zo’n duurzame muts, maar het moet ook draagbaar zijn. “Samen met Cleanlease, het bedrijf van onze linnenvoorziening, hebben we een aantal prototypes ontwikkeld en zijn we op de afdeling Anesthesiologie een pilot gestart om het draagcomfort te testen. De eerste muts zat nog wat krap maar inmiddels hebben we twee verschillende maten, comfortabel voor zowel het kleine als het wat grotere hoofd.”
Emotie
Op de afdeling Anesthesiologie liggen de wasbare mutsjes inmiddels naast de wegwerpmutsjes. En nu maar hopen dat iedereen die wegwerpmutsen links laat liggen. Green Team-lid Carolien Büdgen: “Dat bleek nog even lastig. Mutsjes zijn emotie. Het is een van de weinige manieren waarop OK-professionals – allemaal in een blauw pak en nu ook nog met zo’n mondkapje op – zich kunnen onderscheiden. Sommige collega’s lopen al jaren met dezelfde soort muts op en zijn daardoor ook heel erg herkenbaar voor iedereen.” Had je bij de wegwerpmutsjes nog keuze uit vijf verschillende soorten, de wasbare muts is er alleen in het groen en in het blauw en de kleurkeuze wordt bepaald door de grootte van het hoofd. “Teamleden voelden zich in het begin nog wat beperkt, maar inmiddels dragen de meeste anesthesiologen de wasbare muts. Nu de overige OK-professionals nog! Met behulp van de facilitaire dienst, die nauw betrokken is geweest bij het gehele implementatieproces, liggen de mutsen binnenkort ook op alle kleedkamers van de OK.”
100.000 versus 500
Uiteindelijk worden de wegwerpmutsen volledig vervangen door de wasbare mutsen. Sperna Weiland: “Per jaar verslijten we hier zo’n honderdduizend wegwerpmutsen. Van de wasbare mutsen weten we dat ze ongeveer 150 tot 200 keer gebruikt kunnen worden. Door alleen nog maar met wasbare mutsen te werken gaan we in een klap van honderdduizend naar slechts 500 mutsen per jaar. Dat is wel heel erg cool.”
Volgende project: wasbare OK-jassen. Sperna Weiland: “Binnenkort starten we al met een pilot. De huidige wegwerpjassen zorgen voor ongeveer tien procent van het totale OK-afval. Kun je nagaan hoeveel winst daar nog te behalen valt.”
Tekst: Sophie Verschoor
Beeld: Mark van den Brink
