Juryrapport Anna Reynvaan Wetenschapsprijs 2023

Voor de 25ste editie van de Anna Reynvaan wetenschapsprijs 2023 zijn dit jaar 13 inzendingen toegelaten tot de jury ronde. Deze inzendingen dongen mee naar de beroemde top-drie nominatie in de categorie wetenschap.

De volgende drie zijn uiteindelijk genomineerd:

Maria Mauritz

Maria Mauritz richtte zich op patiënten met zeer complexe aandoeningen. Namelijk met een ernstige psychische aandoening met interpersoonlijk trauma’s en posttraumatische stressstoornis (PTSS). Zij hebben veelal een negatief ziekteverloop. Deze patiënten zijn kwetsbaar en de behandeling van hun trauma's is vanwege de kwetsbaarheid ook moeilijk. Mauritz stelde vast dat Narratieve Exposure Therapy (NET) een effectieve traumatherapie is, maar dat het niet bekend is of NET bij deze patiëntenpopulatie effectief en aanvaardbaar is. In een mixed methods-design met thematische analyse werden door Mauritz en haar team uitgebreid gegevens verzameld tot 3 maanden na NET. Drieëntwintig poliklinische patiënten namen deel aan het onderzoek.Deelnemers ervoeren NET als intensiefen vooral goed te verdragen. Achttien deelnemers ervoeren nadien minder symptomen. Verdere analyse liet zien dat verschillende databronnen congruent waren in de richting van de ontwikkeling en dat remissie van PTSS ging gepaard met voldoende ervaren ondersteuning. De auteurs maken aannemelijk dat NET aanvaardbaar is. Ondanks dat een controle groep ontbreekt zijn er aanwijzingen dat NET op de korte termijn effectief kan zijn.

De jury wil Mauritz complimenteren met hun grote inspanningen om patiënten met zeer complexe aandoeningen in beeld te brengen en NET te evalueren.

Kim de Groot

Kim de Groot onderzocht in hoeverre patiënten betrokken kunnen worden bij hun zorgproces. De gezondheidszorg verwacht namelijk van patiënten dat zij een actieve rol spelen in hun eigen zorg. Participatie in het tot stand komen van verpleegkundige rapportage kan patiënten helpen deze actieve rol op zich te nemen, en hen mogelijkheden biedt om zorgbehoeften en -voorkeuren kenbaar te maken. Toch is patiëntparticipatie in het verpleegkundig patiëntendossier niet vanzelfsprekend.

Het team van De Groot onderzocht de participatie van thuiszorgpatiënten aan het dossier. Met 21 thuiszorgpatiënten werden daarom semigestructureerde interviews afgenomen. De transcripties van de interviews werden kwalitatief geanalyseerd. De Groot identificeerde een typologie met vier typen categorieën in informatiebehoefte en het vermogen tot participatie: 'hoge behoefte, hoog vermogen', 'hoge behoefte, laag vermogen', 'lage behoefte, hoog vermogen' en 'lage behoefte, laag vermogen'. Verscheidene patiënten hadden behoefte aan deelname vanwege hun persoonlijke belangstelling voor gezondheidsinformatie. Anderen voelden die behoefte niet omdat zij erop vertrouwden dat de verpleegkundigen de belangrijke informatie zouden documenteren. Het vermogen van patiënten om deel te nemen nam toe wanneer zij de documentatie konden lezen en wanneer verpleegkundigen hen hielpen door over de documentatie te praten. De Groot concludeerde dat participatie van patiënten in elektronische verpleegkundige documentatie verschilt tussen patiënten en dat verpleegkundigen hun aanmoediging van patiënten tot participatie moeten afstemmen op de behoeften en mogelijkheden van individuele patiënten. Bovendien moeten zij zich bewust zijn van hun eigen rol en patiënten helpen deel te nemen aan de documentatie.

Bastiaan Van Grootven

Bastiaan Van Grootven uit België voerde een niet-alledaagse implementatiestudie uit. Geriatrische co-management wordt bepleit bij behandeling van kwetsbare patiënten in het ziekenhuis,Maar er zijn geen richtlijnen voor de uitvoering van dergelijke programma's in de praktijk. Van Grootven en zijn team onderzocht of 'Geriatric CO-management for Cardiology patients in the Hospital' (G-COACH) uitvoerbaar was, hoe goed de implementatiestrategie in staat was de implementatiedoelen te bereiken, hoe patiënten G-COACH ervoeren en hoe zorgprofessionals de implementatie ervoeren. Een haalbaarheidsstudie van het G-COACH programma werd uitgevoerd door middel van een experimentele studie met één groep opzet. Het succes van de implementatie bij het bereiken van de doelstellingen werd geëvalueerd aan de hand van een enquête die werd ingevuld door 48 zorgverleners. De ervaringen van 111 patiënten werden vastgelegd tijdens gestructureerde interviews. De ervaringen van zorgverleners met het implementatieproces werden vastgelegd met semigestructureerde interviews en focusgroep discussies. Het programma bereikte 91% van de patiënten in een steekproef van 151. Er was een hoog bereik voor de belangrijkste onderdelen van het programma: documentatie van geriatrische risico's (98%), co-management door gespecialiseerde geriatrieverpleegkundige (95%), vroege revalidatie (80%), en vroege ontslagplanning (74%). Zowel patiënten als zorgverleners beoordeelden G-COACH als acceptabel (95 en 94%) en haalbaar (96 en 74%). Van Grootven concludeerde dat de implementatiestrategie resulteerde in een succesvolle start van het G-COACH programma en dat het programma als acceptabel en haalbaar werd ervaren. Verder onderzoek naar de lange termijneffecten van het programma werd aanbevolen.

De studies die zijn genomineerd voldoen aan de gestelde criteria en omvatten onderwerpen die komen uit verschillende terreinen van het verpleegkundig handelen: een implementatieonderzoek inzake een programma in de geriatrie, een evaluatiestudie uit de GGZ en een onderzoek in de thuiszorg. Elke studie heeft een specifieke boodschap die nuttig is voor de verpleegkundige professie. Om uit drie genomineerden een keuze te maken en een winnaar aan te wijzen voor de Anna Reynvaan wetenschapsprijs 2023 is -net als voorgaande jaren- een flinke opgave. Er is veel om uit te kiezenen de variatie aan onderwerpen en methoden is groot. De commissie heeft kwaliteit, relevantie en impact afgewogen en is tot een unaniem oordeel gekomen. Het verkozen onderzoek past goed bij de tijdgeest en adresseert een veel voorkomende en in onderzoek vaak vergeten, groep van thuiszorgpatiënten. De studie getuigt ook van eenvoud. De uit het onderzoek voortkomende typologie biedt praktische handvatten voor onderzoek en praktijk en de boodschap is voor velen aansprekend.

Winnaar

De winnaar van de AnnaReynvaan wetenschapsprijs 2023 is om die redenen ”Kim de Groot: Patient participation in electronic nursing documentation: An interview study among home‐care patients”