Een leven lang bewegen

Auto-immuunziekten, zoals de meeste uitingen van reuma, vormen een grote en diverse groep aandoeningen waarvoor nog geen genezing bestaat. Alleen al voor reuma geldt dat een op de negen Nederlanders er – soms op jonge leeftijd - mee te maken krijgt. De ziekten zijn pijnlijk, beperken het levensgeluk en het sociale leven van patiënten, en gaan gepaard met hoog medicijngebruik, vaak ernstige bijwerkingen en hoog werkverzuim.

Gelukkig staat de geneeskunde niet met lege handen. Inmiddels bevat het medisch arsenaal een aanzienlijke hoeveelheid bioactieve stoffen (biologicals) die de ontspoorde afweerreacties verzachten bij tal van auto-immuunziekten. Toch slagen we er maar niet in om het afweersysteem echt terug in het gareel te krijgen.

Volgens Iain McInnes lukt dat alleen als de wetenschap gaat werken op het kleinste niveau. Hij gebruikt hiervoor de term ‘moleculaire scalpel’: het tot op het niveau van de individuele cel onderzoeken langs welke paden een ontstekingsziekte de stofwisseling van die cel beïnvloedt, en hoe biologicals daarop aangrijpen. Zo kunnen we de effecten van de ziekte en die van de medicatie determineren, en – in de toekomst – trachten een ideale respons te bewerkstelligen. Bijvoorbeeld via de mRNA-technieken die ook succesvol waren bij de ontwikkeling van covid-vaccins. Het zou niet alleen een uitkomst zijn bij de behandeling van auto-immuunziekten, maar ook bij andere aandoeningen waarbij het reparatiemechanisme van ons lichaam tekortschiet of schade aanricht, zoals bij een frozen shoulder of een tennisarm. Dankzij deze ontwikkelingen kunnen we hopen om voldoende te kunnen bewegen zolang we leven.

In zijn Anatomische Les zal Iain McInnes op toegankelijke wijze schetsen waar we staan in dit snel ontwikkelende vakgebied.

Iain McInnes is lid van de Royal Society of Edinburgh en de Academy of Medical Sciences. Hij ontving verscheidene prestigieuze prijzen waaronder de Sir James Black Medal van de Royal Society of Edinburgh, de Heberden Medal van de British Society for Rheumatology en de Carol-Nachman Prize for Rheumatology, Duitsland (de hoogste internationale onderscheiding in de reumatologie). Hij werd in 2019 door de Britse vorstin Elisabeth II onderscheiden met een CBE (Commander of the British Empire) voor zijn verdiensten.

Ook in 2023 wordt de Anatomische Les-lezing omlijst met een cultureel voorprogramma en een muziekuitvoering.

De 29e Anatomische Les - een leven lang bewegen - met Iain McInnes

Lofzang op de beweeglijkheid

Inleiding op De Anatomische Les – Schitteren in een broos lichaam

Nieke Koek – Het Feilbare Lichaam

Calefax Rietkwintet – Vogeltjes & Dans

Marijn Sikken en Gershwin Bonevacia – Als een gekluisterde panter