Het ontregelde afweersysteem van ernstig zieke covid-19-patiënten veroorzaakt schade aan alle organen, én meest opvallend, ook in de hersenen. Dit ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC. De studie is vandaag in The Lancet Microbe gepubliceerd.

De onderzoekers zagen dat het ontregelde immuunsysteem de grootste schade veroorzaakt en niet zozeer het covid-19-virus. Onderzoeker Marianna Bugiani: “Opmerkelijk was dat nauwelijks nog virus in de hersenen aanwezig was bij patiënten die tot zes weken ziek waren vanwege covid-19. We zien dat vooral afweercellen van het aangeboren niet-specifieke afweersysteem ernstig ontregeld raken. Die afweercellen, die normaal gesproken na enkele dagen hun werk gedaan hebben, blijven sterk actief bij patiënten en veroorzaken schade aan de hersenen.” Patholoog Paul van der Valk voegt toe: “De activiteit in de hersenen is misschien de oorzaak van het verlies van reukvermogen en het lang aanhoudende concentratieverlies dat veel mensen melden. Maar dat weten we nog niet.”

Stolsels door bloedplaatjes
Het onderzoek laat ook zien dat de afweercellen een soort spinnenwebben vormen waar normaal gesproken virussen en bacteriën in worden gevangen. Bij de patiënten die overlijden is te zien dat in deze spinnenwebben ook bloedplaatjes worden gevangen. Daardoor ontstaan kleine en grotere stolsels overal in het lichaam. “Mogelijk verklaart dit voor een deel waarom covid-patiënten zo vaak stollingsproblemen hebben”, zegt Van der Valk. “Dat het afweersysteem zo sterk reageert, laat zien dat het zinvol is om middelen te geven die de immuunreactie onderdrukken”, concludeert Bugiani. Lees het volledige artikel in The Lancet Microbe.

In het filmpje vertelt Marianna Bugiani meer over het onderzoek, dat mede is gefinancierd door het Corona Research Fonds Amsterdam UMC.