Prikkelbare darm syndroom (PDS) en functionele buikpijn zijn aandoeningen waarbij patiënten langdurige buikpijn hebben, zonder dat er een ziekte of afwijking als oorzaak te vinden is. Deze klachten komen voor bij ruim 7 procent van de kinderen wereldwijd. De klachten ontstaan vaak al op jonge leeftijd en hebben een enorme impact op de kwaliteit van het leven van de kinderen en hun naasten. Medicijnen die tegen deze buikpijn worden gegeven, zijn nauwelijks wetenschappelijk onderzocht op werkzaamheid. Daarom besloten de artsen van het Kinderbuikcentrum om de effectiviteit van een van deze medicijnen, mebeverine, te bestuderen. Tegelijkertijd keken de artsen of de verwachtingen over het medicijn invloed hadden op het verminderen van de buikpijn bij de kinderen.
Placebo of medicijn
De artsen onderzochten wat het effect is op de buikklachten als je kinderen vooraf positieve informatie geeft over het medicijn. Eerder onderzoek bij volwassenen toonde al aan dat hoe goed een medicijn werkt, soms deels bepaald wordt door de verwachtingen van een patiënt over het medicijn.
De studie werd uitgevoerd bij 269 kinderen in 13 Nederlandse ziekenhuizen. De kinderen waren tussen 12 en 17 jaar oud. Ze kregen gedurende 8 weken 2 maal per dag een pil. De helft van de deelnemers wist niet of zij mebeverine of een placebo kregen (zogenoemd geblindeerd label). De andere helft werd verteld dat zij geluk hadden en het medicijn mebeverine kregen, terwijl een deel van hen in werkelijkheid een placebo kreeg (positief label).
Mebeverine niet effectiever
Uit het onderzoek bleek dat het medicijn mebeverine niet beter werkte dan de placebo. Zowel mebeverine als placebo gaf in iets meer dan 20 procent van de deelnemers een grote afname in de duur en ernst van de buikpijn. De resultaten van dit onderzoek tonen dus aan dat mebeverine niet effectiever is dan placebo in de behandeling van kinderen met prikkelbare darm syndroom of functionele buikpijn.
Verbetering van klachten
Opvallend was dat twee keer zoveel kinderen die verteld was dat zij mebeverine kregen en dus het actieve medicijn (positief label), goed op de pillen reageerden als de kinderen die niet wisten wat zij kregen (geblindeerd label). Ruim 31 procent van de kinderen in de groep met een positief label gaf aan minder buikpijn te ervaren, tegenover 14% van de groep die het geblindeerde label kreeg. Bovendien gaf 50 procent van de kinderen in de groep met een positief label aan dat dit voldoende verbetering van klachten was, waar dit slechts 36 procent was in de geblindeerde groep. Arts-onderzoeker Koen Vermeijden: “Het versterken van de positieve verwachtingen bij kinderen zorgt er dus voor dat zij minder buikpijn hebben.”
Krachtig middel pijnbestrijding
Vermeijden: “Dit is niet alleen de grootste gerandomiseerde studie naar de effectiviteit van mebeverine bij kinderen, maar ook de eerste studie die bij kinderen kijkt naar het effect van positieve verwachtingen. De kinderen en hun ouders wisten dat ze meededen aan een studie met een placebo en een echt geneesmiddel, maar ze wisten vooraf niet dat er ook gekeken werd naar de invloed van verwachtingen.”
Positieve verwachtingen scheppen over de werkzaamheid van een medicijn kan dus een krachtig middel zijn in pijnbestrijding bij kinderen. Na afloop zijn de ouders en de kinderen die placebo kregen maar dachten mebeverine te krijgen, alsnog geïnformeerd. 85% van hen reageerde positief en steunde de opzet.
Ook bij andere aandoeningen
Door dit onderzoek weten we dat een kind door positieve verwachtingen over een actief medicijn de beste kans heeft op goede resultaten. Met die kennis is het zinvol om te onderzoeken of positieve verwachtingen van jonge kinderen ook bij andere aandoeningen en medicijnen het effect versterken. Bij kinderen tot 12 jaar hoeven dan alleen ouders geïnformeerd te worden over de mogelijkheid van een placebo.
Foto: Adobe Stock
