Mensen worden niet alleen ziek van mazelen, het virus houdt ook flink huis in het afweersysteem van patiënten. Dit vergroot de kans op een andere ziekte nadat de kinderen mazelen hebben gehad. Onderzoekers van Amsterdam UMC en het Wellcome Sanger Institute in Cambridge hebben in kaart gebracht hoe het mazelenvirus het immuunsysteem lam legt. Ze publiceren donderdag in Science Immunology.

Onderzoekers hebben gebruik gemaakt van bloedmonsters van kinderen uit de Nederlandse Bible Belt. De kinderen hebben twee keer bloed afgestaan. Eerst voordat ze mazelen kregen en de tweede keer veertig tot vijftig dagen nadat ze waren genezen van deze ziekte.


Geheugencellen gewist
Het was al bekend dat de kinderen die de mazelen hebben doorgemaakt, vatbaar zijn voor andere infectieziektes. Uit dit onderzoek blijkt nu dat het mazelenvirus de geheugencellen van het afweersysteem wist. Deze onthouden welke ziekte je hebt gehad en hoe je de ziekteverwekker moet bestrijden. Het wissen van het geheugen verklaart waarom kinderen die mazelen hebben gehad weer een andere ziekte kunnen krijgen. De onderzoekers konden deze conclusie trekken omdat ze ontdekten dat in het bloed van de kinderen die mazelen hadden gehad de geheugencellen zijn gewist.
“Dit is een bijzondere bevinding”, zegt een van de onderzoekers prof. Colin Russel van Amsterdam UMC. “De meeste kinderen zijn gelukkig in staat om hun immuunsysteem in korte tijd weer in orde te krijgen, maar in tien procent van de gevallen lukt dat niet. Die kinderen zijn drie tot vijf jaar bezig om hun immuunsysteem te herstellen en zijn al die tijd sterk verhoogd vatbaar. Je kunt het effect vergelijken met een kind dat medicijnen krijgt om het immuunsysteem te onderdrukken bijvoorbeeld na een longtransplantatie.”

Effect van niet-vaccineren
Voor mazelen is sinds de jaren zestig een goedwerkend vaccin beschikbaar. In veel landen in West-Europa is mazelen verdwenen, maar de laatste jaren neemt het verzet tegen vaccinaties toe, met name in streng-religieuze kringen. Mazelen slaat daarom zo nu en dan weer toe, zoals bij een grote uitbraak in 2013 in Nederland en eerder dit jaar in een wijk in de stad New York.

Russell verwacht dat de uitkomst van deze studie grote gevolgen kan hebben omdat nu het effect van niet-vaccineren voor mazelen in alle omvang duidelijk wordt. “Die inenting beschermt dus niet alleen tegen mazelen maar tegen veel meer infectieziektes.” Volgens hem is dit onderzoek een nieuw krachtig pleidooi voor vaccinatie tegen mazelen.