De Anatomische Les 2025
Het groeiende probleem van immuunziekten te lijf - De ziekte van Crohn als voorbeeld
Ontstekingsziekten van de darmen (IBD) hebben een grote impact op de gezondheid.
De – vaak jonge – patiënten worden geplaagd door buikpijn, bloedverlies, diarree en extreme vermoeidheid. Geneesmiddelen of een chirurgische ingreep kunnen verlichting bieden, maar het blijft lastig om de ziekte onder controle te houden.
Colombel heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de vroege opsporing van IBD door de ontdekking van biomarkers en genetisch onderzoek. Ontdekkingen zoals een speciale bloedtest (ASCA), de vondst van een genmutatie (NOD2), en een bepaalde darmbacterie (AIEC), helpen om patiënten met een verhoogd risico op IBD eerder te herkennen, nog voordat ze klachten hebben. Dankzij deze vroege opsporing kunnen artsen mensen beter in de gaten houden.
Niet alleen voor IBD maar ook voor andere chronische aandoeningen zijn er ‘biomarkers’ in ontwikkeling om ze op te sporen voor er klachten of symptomen ontstaan. Het betreft onder meer diabetes, reuma, multiple sclerose, en Alzheimer. Voor bepaalde aandoeningen is het zelfs mogelijk het verschijnen ervan uit te stellen of mogelijk te voorkomen.
Colombels onderzoek opent een window of opportunity voor vroegtijdige interventies, zoals veranderingen in levensstijl of milde behandelingen, die progressie van de ziekte kunnen voorkomen. Gepersonaliseerde zorg, gebaseerd op genetica en microbioom-gegevens, zorgt voor een effectievere, gerichte therapie. Familieleden van IBD-patiënten kunnen gescreend worden, zodat zij preventieve maatregelen kunnen nemen.
In de toekomst kunnen instrumenten voor vroegtijdige opsporing standaard worden in de eerstelijnszorg, vooral voor mensen met een familiegeschiedenis van IBD alsook voor andere chronische aandoeningen. In zijn Anatomische Les gaat prof. Colombel in op de mondiale vorderingen bij de vroege opsporing van ernstige chronische ziekten.
Tackling the growing problem of immune diseases - met Jean-Frédéric Colombel
Will You Carry Me?!
Kunstenaar en actrice Nina Goedegebure opent de Anatomische Les met een krachtige performance over ziek zijn, zorgen en behandelen. Ze pleit voor erkenning van pijn en kwetsbaarheid als bronnen van schoonheid, kennis en verbinding. Goedegebure nodigt uit tot een meerstemmige kijk op zorg – voorbij het idee van herstel alleen.
Je hebt het niet van een vreemde
Schrijver en theatermaker Abdelkader Benali schreef het essay voor de Anatomische Les. Hij verkent op prikkelende en persoonlijke wijze hoe onze gezondheid en ons welzijn worden beïnvloed door erfelijkheid, leefomgeving en sociale verbanden. Benali staat bekend om zijn bloemrijke en aanstekelijke manier van optreden. Zijn essay kun je via onderstaande link bekijken.
Goddelijke voorspellingen
Het klassieke muziekprogramma tijdens de Anatomische Les is getiteld ‘Sacred Oracles’. Orakels waren ooit goddelijke openbaringen die de mens hielpen de geheimen van de toekomst te doorgronden. Dit is een verwijzing naar de biomarkers waarover Colombel spreekt. Dankzij deze markers kunnen artsen voorspellingen doen over de ziekte van een patiënt. Het programma, met onder meer werken van Georg Friedrich Händel, wordt uitgevoerd door barokensemble Combattimento en solist Arturo den Hartog.
In het kielzog van de patiënt
In de video ter inleiding van de Anatomische Les wordt een gezin geportretteerd dat erfelijk belast is met een chronische ziekte. De gezinsleden worden gevolgd in hun dagelijkse bezigheden en praten over de problemen rond hun ziekte. Ook het belang van vroege opsporing komt aan bod. Geert D'Haens, Amsterdam UMC, hoogleraar Gastro-enterologie en de gastheer van Colombel, geeft een duiding bij dit bijzondere patiëntverhaal.