De Anatomische Les 2025
Ontstekingsziekten van de darmen (IBD) hebben een grote impact op de gezondheid.
De – vaak jonge – patiënten worden geplaagd door buikpijn, bloedverlies, diarree en extreme vermoeidheid. Geneesmiddelen of een chirurgische ingreep kunnen verlichting bieden, maar het blijft lastig om de ziekte onder controle te houden.
Colombel heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de vroege opsporing van IBD door de ontdekking van biomarkers en genetisch onderzoek. Ontdekkingen zoals een speciale bloedtest (ASCA), de vondst van een genmutatie (NOD2), en een bepaalde darmbacterie (AIEC), helpen om patiënten met een verhoogd risico op IBD eerder te herkennen, nog voordat ze klachten hebben. Dankzij deze vroege opsporing kunnen artsen mensen beter in de gaten houden.
Niet alleen voor IBD maar ook voor andere chronische aandoeningen zijn er ‘biomarkers’ in ontwikkeling om ze op te sporen voor er klachten of symptomen ontstaan. Het betreft onder meer diabetes, reuma, multiple sclerose, en Alzheimer. Voor bepaalde aandoeningen is het zelfs mogelijk het verschijnen ervan uit te stellen of mogelijk te voorkomen.
Colombels onderzoek opent een window of opportunity voor vroegtijdige interventies, zoals veranderingen in levensstijl of milde behandelingen, die progressie van de ziekte kunnen voorkomen. Gepersonaliseerde zorg, gebaseerd op genetica en microbioom-gegevens, zorgt voor een effectievere, gerichte therapie. Familieleden van IBD-patiënten kunnen gescreend worden, zodat zij preventieve maatregelen kunnen nemen.
In de toekomst kunnen instrumenten voor vroegtijdige opsporing standaard worden in de eerstelijnszorg, vooral voor mensen met een familiegeschiedenis van IBD alsook voor andere chronische aandoeningen. In zijn Anatomische Les gaat prof. Colombel in op de mondiale vorderingen bij de vroege opsporing van ernstige chronische ziekten.