Hoofdonderzoeker prof. Corine Verhoeven: “Het was een unieke periode, die we nog niet eerder hadden meegemaakt. We wilden graag onderzoeken of corona tot verschillen in zorguitkomsten heeft geleid. Denk aan het verloop van de zwangerschap en de bevalling, maar ook aan de gezondheid van moeder en kind.” Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in Birth.
Beschermen tegen besmetting
Tijdens de coronapandemie stonden zorgsystemen wereldwijd onder druk. Diverse maatregelen moesten patiënten en zorgmedewerkers beschermen tegen besmetting. Voor de geboortezorg in Nederland stelden de beroepsorganisaties Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) en Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) strenge richtlijnen op. Zo werd het aantal contactmomenten tot een minimum beperkt en mocht bij de bevalling maximaal één (extra) persoon aanwezig zijn. De zwangere werd verzocht alleen, dus zonder partner of begeleider, naar afspraken met de verloskundige te komen. Veel consulten vonden telefonisch of online plaats.
Thuisbevallingen
In het onderzoek werden 5913 vrouwen opgenomen met een laag-risico-zwangerschap, die ‘onder zorg’ waren bij de eerstelijns verloskundige. 2.963 (50,1%) van hen waren zwanger tijdens de pandemie (2020) en 2.950 (49,9%) in het jaar daarvoor. Tijdens de pandemie bevielen meer vrouwen die onder begeleiding van de verloskundige aan de bevalling begonnen, thuis: 23,8% vergeleken met 20,1% in het jaar voor de pandemie (2019). Ook gaven meer vrouwen vooraf bij hun verloskundige aan dat ze graag thuis wilden bevallen.
Tijdens de pandemie bevielen meer vrouwen met pijnstilling, deze trend is al langer gaande. Het percentage episiotomieën, het zetten van een ‘knip’, nam juist iets af. Ook deze trend is de laatste jaren landelijk zichtbaar.
De gezondheidsuitkomsten voor moeder en kind, zoals cijfers over vroeggeboorte, bloedverlies en geboortegewicht, bleven gelijk. Verhoeven: “Dat zegt iets over de kwaliteit van zorg tijdens de COVID-19 pandemie, maar het bevestigt ook wat we al wisten uit eerdere studies. Namelijk dat thuisbevallingen in Nederland op een veilige en gezonde manier gebeuren.”
Veerkrachtig systeem geboortezorg
De geboortezorg in Nederland is met het relatief hoge aantal thuisbevallingen uniek. “We hebben een goed functionerend systeem, met uitstekende samenwerking tussen eerstelijns verloskundigen en ziekenhuizen”, aldus Verhoeven. “Daardoor konden vrouwen tijdens een crisis zoals deze pandemie kiezen waar ze wilden bevallen. Achteraf blijkt dat de toch al overbelaste ziekenhuizen hierdoor zijn ontlast. Het systeem heeft laten zien dat het veerkrachtig en veilig is.”
Foto: Canva
