Wie het nieuws over diabetes (suikerziekte) volgt, ziet dat het bijna altijd over type 2 gaat. Bij die variant is de oorzaak verkeerde voeding en te weinig bewegen. Type 1 is een heel andere ziekte waarbij de genetische opmaak een rol speelt. “Veel aandacht gaat uit naar diabetes type 2", zegt Max Nieuwdorp die in Amsterdam UMC al veel onderzoek heeft gedaan naar diabetes. “Dat is te begrijpen omdat er tien keer zoveel patiënten zijn met type 2. Nederland heeft ruim 120 duizend patiënten met type 1. Het is goed dat deze ziekte aandacht krijgt.”
Diabetes mellitus type 1 is een ziekte waarbij het afweersysteem van de patiënt zelf de cellen uitschakelt die insuline produceren. Mensen met diabetes type 1 moeten zichzelf insuline toedienen om de bloedsuiker te reguleren. Amsterdam UMC is al enige jaren bezig om in kaart te brengen of de afweerreactie kan worden afgezwakt via darmbacteriën. Met de nieuwe financiële injectie gaan Nieuwdorp (hoogleraar inwendige geneeskunde) en Nordin Hanssen dit onderzoek verder brengen.
Poeptransplantatie biedt kans
Hoe kan poep van anderen diabetes type 1 patiënten helpen? In de darm zitten veel bacteriën, gisten en virussen, het ‘microbioom’. Dit blijkt een rol te spelen bij de suikerstofwisseling, én in het immuunsysteem. Mensen met diabetes type 1 hebben een andere samenstelling van het microbioom. Ook het immuunsysteem in hun darmen ziet er anders uit.
Amsterdam UMC deed al onderzoek naar het overbrengen van darmbacteriën via poeptransplantatie in de dunne darm van mensen met diabetes type 1. De resultaten daarvan zijn onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Gut. De uitkomst daarvan is aanleiding voor het Diabetes Fonds en stichting DON om een vervolgonderzoek te financieren. Daarin bekijken Nieuwdorp en Hanssen of behandeling met darmbacteriën van hetzij de patiënt zelf of van anderen het immuunsysteem minder agressief maakt tegen het eigen lichaam. Het nieuwe onderzoek bestaat uit twee studies, en zal vijf jaar duren.
Genezen zit er nog niet in
Hanssen legt uit: “Er zijn veel patiënten met diabetes type 1 die nog wat insuline aanmaken, soms veel soms weinig. Het idee van de studie is dat we de ontlasting van type 1 patiënten die nog behoorlijk wat insuline aanmaken, geven aan mensen die dat veel minder doen. De hoop is dat die patiënten minder afhankelijk worden van insuline en zo minder complicaties krijgen. Genezen zit er nog niet in.” Voor dit onderzoek zijn nog patiënten nodig die mee willen doen aan dit onderzoek. Ze kunnen zich melden bij darmenbijtype1diabetes@amsterdamumc.nl.
Mogelijk nieuwe behandeling voor diabetes type 1
Nieuwdorp vult aan: “Door feces-transplantatie poetsen we de alvleesklierfunctie van mensen met diabetes type 1 een beetje op. De hoop is dat we in het microbioom de bestanddelen kunnen vinden die verantwoordelijk zijn voor dat oppoetsen en die dan geconcentreerd geven aan patiënten. Dit leidt mogelijk tot een nieuwe behandeling van diabetes type 1, ook als mensen de ziekte al langer hebben. Ik ben hier optimistisch over. Ook ben ik ervan overtuigd dat het onderzoek gaat helpen om de oorzaak van diabetes type 1 beter te begrijpen. Het zal bijdragen aan het oplossen van de puzzel.”
