Een Vidi-subsidie is bedoeld voor ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Vidi maakt deel uit van het NWO-Talentprogramma (voorheen: de Vernieuwingsimpuls). Binnen het Talentprogramma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek. NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting. De laureaten van Amsterdam UMC zijn:
Lotte Haverman
Vermindering van ongelijkheid op gezondheidsgebied met inclusieve, door de patiënt gerapporteerde uitkomstmaten
Om aandacht te besteden aan wat voor de patiënten belangrijk is, kunnen vragenlijsten (Patient Reported Outcome Measures – PROMs) door patiënten worden ingevuld en besproken in de spreekkamer. Dit leidt tot een verbetering van de arts-patiëntcommunicatie, kwaliteit van leven en kunnen mogelijk zelfs een positief effect hebben op overleving van patiënten. Amsterdam UMC is een absolute voorloper bij het inzetten van PROMs in de dagelijkse zorg.
Laaggeletterde, anderstalige en meervoudig gehandicapte patiënten kunnen deze vragenlijsten echter niet invullen. Dit vergroot de kans op ongelijkheid in de zorg. Dit onderzoek richt zich op het ontwikkelen van vragenlijsten (PROMs) op basis van moderne technieken die alle patiënten kunnen invullen. Zo kan iedereen van de beste zorg profiteren.
Rik van der Kant
Risicofactoren en de ziekte van Alzheimer, vette(n) pech?
Genetische risicofactoren die de kans op de ziekte van Alzheimer vergroten spelen een belangrijke rol in de vethuishouding van het brein. Dit onderzoek zal testen hoe vetophoping in de immuuncellen van patiënten met alzheimer kan leiden tot dementie. Verder worden er nieuwe medicijnen ontwikkeld die de vetophopingen verwijderen en de ziekte van Alzheimer mogelijk kunnen voorkomen of genezen.
Janet MacNeil Vroomen
Thuis oud worden: werken de zorghervormingen?
Europese landen geven miljarden uit aan langdurige zorg voor hun vergrijzende bevolking. Om zorg betaalbaar te houden, hebben landen hervormingen ingevoerd met als doel ouderen langer thuis te laten wonen. Helaas wordt niet geëvalueerd of deze hervormingen daadwerkelijk geld besparen. Ook is onbekend of deze hervormingen werken voor de mensen die zorg nodig hebben en de familie/vrienden die hen ondersteunen. Dit onderzoek ontwikkelt een methode om hervormingen gericht op langer thuis blijven wonen te evalueren en met elkaar te vergelijken. Wat zijn de beste maatregelen voor een bepaald land?
Vincenzo Sorrentino
Het in balans houden van mitochondria en eiwitaggregatie tijdens de ziekte van Alzheimer
Bij de ziekte van Alzheimer produceren mitochondriën, de energieproducerende eenheden in de hersencellen, minder energie. Dit leidt tot allerlei processen in de hersenen zoals veranderde ‘eiwithomeostase’ en de hersenen accumuleren schadelijke ‘eiwitaggregaten’. En dat resulteert in geheugenverlies en cognitieve deficiëntie. Tegenwoordig richt neurodegeneratie onderzoek zich vooral op het verwijderen van aggregaten door middel van antistoffen, wat alleen mogelijk is in een laat stadium van de ziekte. In het huidige project willen de onderzoekers in plaats daarvan identificeren hoe gezonde mitochondriën giftige eiwitaggregaten kunnen bestrijden, met als doel de vroege tekenen van de ziekte van Alzheimer om te keren.
Annelou de Vries
Het versterken van transgenderzorg voor jongeren
Niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd, worden gespecialiseerde transgenderklinieken overspoeld door aanmeldingen van jongeren. Het in Amsterdam ontwikkelde zorgmodel, met puberteitsremmers op jonge leeftijd, wordt daarbij in toenemende mate bekritiseerd.
Annelou de Vries gaat onderzoeken of er een nieuw type genderdysforie bestaat dat pas na het begin van de puberteit ontstaat. Vervolgens wil zij kijken of mensen met dit type ook profijt hebben van een medische behandeling.
Verder wil zij inzicht krijgen in hoe de optimale besluitvorming er volgens transgenderadolescenten, hun ouders en zorgverleners uit zou moeten zien. Zo probeert zij de aanpak voor transgenderadolescenten steviger te onderbouwen en een nieuwe richting te geven.
Edwin van der Pol
Onderschep 1000 maal sneller minuscule boodschappers in bloed om diagnostiek te verbeteren
Bloed bevat kleine boodschappers met informatie die kunnen helpen om ziekten als kanker eerder vast te stellen. Het probleem is dat deze boodschappers verstopt zijn in het bloed en dus moeilijk te vinden. Om voldoende boodschappers te vinden, moet er veel sneller worden gezocht. In dit project, genaamd “1E3”, ontwikkelen onderzoekers nieuwe technieken om deze waardevolle boodschappers 1000 maal sneller op te sporen dan tot nog toe mogelijk is. Hierdoor krijgen artsen toegang tot een nieuwe bron van klinische informatie en wordt het mogelijk om ziekten eerder te detecteren.
