Carla Hollak, hoogleraar metabole ziekten, in het bijzonder de erfelijke stofwisselingsziekten aan de Universiteit van Amsterdam en Amsterdam UMC, ontvangt op 30 mei de Akademiepenning van de KNAW. Ze krijgt die prijs omdat ze een boegbeeld is op het gebied van maatschappelijk geëngageerde geneeskunde en daarmee een inspirator voor een nieuwe generatie geneeskundigen. Ook is Hollak een aanjager van de discussie over de toegankelijkheid en betaalbaarheid van medicijnen. De KNAW reikt de Akademiepenning eens in de twee jaar uit aan een persoon die zich bijzonder heeft ingezet voor de bloei van de Nederlandse wetenschap.

Carla Hollak: “Ik ben zeer vereerd met deze mooie onderscheiding van de KNAW. Het onderstreept voor mij het belang van goede samenwerking om de toegang tot betaalbare geneesmiddelen te verbeteren. Ook de wetenschap heeft daarbij een rol.”

De onderzoeksloopbaan van Hollak is vooral gericht op zeldzame stofwisselingsziekten bij volwassen patiënten. Ze is op dit gebied een pionier: ze deed tal van studies, met name rond de ziekte van Gaucher en Fabry, en initieerde en redigeerde het eerste internationale handboek over stofwisselingsziekten bij volwassenen. In 2004 zette ze een polikliniek op voor deze groep en ontwikkelde samen met andere UMC’s een netwerk om richtlijnen op te stellen voor de behandeling van stofwisselingsziekten bij volwassenen.

Beschikbaarheid ‘weesgeneesmiddelen’ verbeteren

Door haar lange ervaring met geneesmiddelen voor zeldzame ziekten ziet Hollak de positieve en minder positieve kanten van het huidige systeem van geneesmiddelenontwikkeling, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Ze doet daar onderzoek naar en denkt in binnen- en buitenland mee hoe het beter kan. Landelijke bekendheid kreeg Carla Hollak toen ze samen met apotheker Marleen Kemper zorgde dat een geneesmiddel voor een zeldzame ziekte beschikbaar bleef door een apotheekbereiding. In 2019 kwam mede door haar betrokkenheid het platform Medicijn voor de Maatschappij tot stand dat de beschikbaarheid van deze zogenaamde “weesgeneesmiddelen” wil verbeteren. Hollak koppelt hierbij wetenschap aan praktijk: van academische productontwikkeling tot toelatingstrajecten.

Uitreiking

De uitreiking van de Akademiepenning is op dinsdagmiddag 30 mei tijdens de Akademiemiddag, de jaarvergadering van de KNAW. Juryvoorzitter Ron Fouchier spreekt de laudatio uit. Op het programma staan verder lezingen van Peter-Paul Verbeek, rector magnificus van de UvA, en van KNAW-president Marileen Dogterom.

Over de Akademiepenning

Sinds 1983 kent de KNAW Akademiepenning eens in de twee jaar toe aan iemand die zich in Nederland verdienstelijk heeft gemaakt voor de bloei van de wetenschap in ruime zin. Eerdere winnaars waren onder andere Paul Schnabel, Robert-Jan Smits, Trudy Dehue en Jaap van Dissel.

Fotografie: Amsterdam UMC