Bij chirurgische ingrepen zoals hersentumoroperaties is voorbereiding met röntgenbeelden de norm. Neurochirurg Maarten Bot: “Dat betekent dat je als chirurg zelf het 2D-plaatje in je hoofd moet omvormen tot een 3D-plaatje, om te bedenken hoe je de operatie gaat uitvoeren.” Ook bij de hartchirurgie is dat gebruikelijk. Arts-onderzoeker cardiothoracale chirurgie Sulayman el Mathari verbaasde zich over de ‘traditionele manier’ van voorbereiding van bijvoorbeeld een bypassoperaties die al ruim 60 jaar hetzelfde is: “We hebben inmiddels het internet uitgevonden, Wifi, hologrammen, GPS, noem het maar op. Maar hierbij werken we nog steeds met zwart-wit 2D-beelden.”
Zekerder aan operatie beginnen
Zowel Sulayman el Mathari als Maarten Bot waren ervan overtuigd dat dit anders moest kunnen. Allebei ontvingen zij een geldbedrag uit de Amsterdam UMC Innovatiesubsidie om hun vernieuwende ideeën uit te voeren. Met deze steun is het hen – met hun teams op de afdeling Cardiothoracale chirurgie en Neurochirurgie – gelukt om de te opereren organen veel beter in beeld te brengen met behulp van ‘mixed reality’. “Daarmee projecteren we een virtuele werkelijkheid over de echte werkelijkheid”, legt El Mathari uit.
Het 3D-hologram, gemaakt op basis van 2D-beelden, geeft via de HoloLens veel overzichtelijker en nauwkeuriger anatomisch inzicht. Zo is de exacte locatie van een hersentumor of een vernauwing in de kransslagader van alle kanten te bekijken. En omliggende weefsels kunnen worden opgezocht door deze ‘aan te raken’. Bot: “We bereiden nu hersentumoroperaties voor met de HoloLens. Doordat de verschillende operatiestappen met behulp van het hologram met iedereen kunnen worden afgestemd, begint het OK-team zekerder aan de operatie. Bovendien is het goed voor de samenwerking om de beelden gezamenlijk en interactief te bespreken.”
Bekijk hier de video over het gebruik van mixed reality binnen Amsterdam UMC:
De volgende stap
Amsterdam UMC is het eerste ziekenhuis in Europa met een uitgebreid VR-centrum waar de HoloLens onderdeel van uitmaakt, aldus El Mathari, nu nog bij de afdeling Cardiothoracale chirurgie. Amsterdam UMC loopt ook voorop in de inzet van mixed reality bij de voorbereiding van hersenoperaties. “Afgelopen jaar hebben we 80 neurochirurgische operaties met de Hololens voorbereid en toegepast op de operatiekamer”, vertelt Bot. De volgende stap is dat chirurgen de HoloLens daadwerkelijk tijdens de operatie gebruiken. Dat gebeurt momenteel nog nergens, maar Bot verwacht dat dat volgend jaar al zover is in Amsterdam UMC.
In het onderwijs zijn de 3D-brillen wel al op kleine schaal geïntroduceerd. Coassistenten en geneeskundestudenten zijn daar enthousiast over, ze voelen zich meer betrokken en geven aan dat ze het graag als een vast onderdeel van hun opleiding zien.
El Mathari is fan. “Ik geloof echt dat mixed reality de toekomst is voor chirurgie. Ook omdat we nu virtueel risico’s kunnen nemen die we in de werkelijkheid niet zo snel kunnen nemen. Dat zorgt ervoor dat we kunnen innoveren.” En dus nog beter worden, wat de patiënt vervolgens ten goede komt.
Amsterdam UMC Innovatiesubsidie
Amsterdam UMC’ers met een goed idee voor een vernieuwend project kunnen financiering aanvragen uit de Innovatiesubsidie. Op die manier kunnen zij met hun ideeën ook daadwerkelijk maatschappelijke impact hebben. Op welk gebied de verbeteringen zijn, maakt niet uit: patiëntenzorg, onderzoek of onderwijs. Jaarlijks kent Amsterdam UMC enkele miljoenen euro’s toe aan innovatieve projecten.
Meer lezen
Hartpatiënten van Amsterdam UMC worden met behulp van VR-technologie uitgebreid geïnformeerd over hun aankomende operatie. Lees hier meer over in het patiëntenmagazine Amsterdam UMC In Praktijk.
Beeld: still uit video
