Jongeren van 15 en 16 jaar slapen eerder, langer en beter als er thuis consequente regels gelden voor de hoeveelheid digitaal mediagebruik. Dit is het eerste Nederlandse onderzoek dat een verband laat zien tussen het stellen van regels voor digitaal mediagebruik en slaapduur, bedtijd en slaapkwaliteit bij jongeren. De studie van Amsterdam UMC is vandaag gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Gemiddeld besteden jongeren van 15 en 16 jaar 5 uur en 45 minuten aan digitale media. Als ouders regels stellen voor digitaal mediagebruik, ook wel schermtijd genoemd, brengen jongeren minder tijd hiermee door. Het gaat dan om tv kijken en het gebruik van mobiele telefoon, tablet of spelcomputer.

19 minuten langer slapen

1 op de 3 ouders en 1 op de 4 jongeren zeggen dat voor gebruik van digitale media thuis regels gelden. Zijn die regels consistent, dan besteden jongeren 54 minuten minder aan deze apparaten. Uit de studie blijkt dat er een relatie bestaat tussen het stellen van regels voor de hoeveelheid digitaal mediagebruik enerzijds en een langere slaapduur, vroegere bedtijd en betere slaapkwaliteit van jongeren anderzijds. Als er consistente regels gelden, gaan jongeren 29 minuten eerder naar bed en slapen 19 minuten langer. Jeugdarts en arts maatschappij en gezondheid Simone de Poot: “Het is belangrijk dat medisch professionals, ouders en jongeren weten dat digitaal mediagebruik van invloed is op slapen. En dat het nut heeft om regels te stellen. Want slecht of onvoldoende slapen kan negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van jongeren.”

ABCD-studie

De onderzoekers gebruikten gegevens van 1369 jongeren (15-16 jaar) en hun ouders die meedoen aan het Amsterdam Born Children and their Development (ABCD) onderzoek. De deelnemers vulden eind 2019 vragenlijsten in over digitaal mediagebruik en het wel of niet hebben van regels. De slaapkwaliteit werd bepaald aan de hand van de zogenaamde PSQI-score, een wetenschappelijk gevalideerde methode waarmee onderzoekers slaapkwaliteit kunnen meten.

Als de jongere en diens ouders beiden aangaven dat er thuis regels bestaan voor de hoeveelheid digitaal mediagebruik, dan gold dit als ‘consistente regels’. Waren hun antwoorden verschillend, bijvoorbeeld als de jongere invulde dat er geen regels bestaan en de ouders zeiden van wel, dan gold dit als inconsistente regels. Naar de inhoud van de regels hebben de onderzoekers niet gevraagd. De Poot: ”We verwachten dat het vooral gaat om regels om het mediagebruik binnen de perken te houden. En dan is het interessant om verder uit te zoeken welke regels dan het beste werken.”

Jongeren met slaaptekort

Er is al veel onderzoek gedaan naar slapen bij jongeren. Zo is bekend dat ruim de helft van de Nederlandse jongeren minder dan 8 uur per nacht slaapt en bijna 1 op de 5 heeft last van slaperigheid overdag. Uit die onderzoeken is ook bekend dat slaaptekort negatieve gevolgen kan hebben op schoolprestaties en cognitief functioneren. Jongeren die slecht slapen hebben meer kans op stemmingsstoornissen, gedragsproblemen, risicogedrag en middelengebruik.

Fotografie: Adobe Stock