Steunpunt Gendervragen: luisterend oor voor transgendergemeenschap

“Of het nu gaat over genderidentiteit, coming-out, het zorgaanbod, contactmogelijkheden, praktische hulpmiddelen of hulp in de eigen regio, in dit eerste jaar hebben we al meer dan zevenhonderd vragen binnengekregen”, vertelt Tim de Jong, ervaringsdeskundige en de initiator achter Steunpunt Gendervragen.

Pittige uitdagingen

In het ingewikkelde genderzorglandschap is het behoorlijk lastig je weg te vinden, weet De Jong. “Zo komen er veel vragen binnen over genderbevestigende behandelingen. Niet iedereen is even handig in het vinden van informatie hierover. Ook is een medische beschrijving soms lastig te begrijpen. Die informatie nemen we dan telefonisch door samen.”
Mensen die bellen, hebben niet alleen praktische informatie nodig maar vaak ook een luisterend oor voor de soms pittige uitdagingen waar ze voor staan. “De toegenomen wachtlijsten voor een genderbevestigende behandeling leiden bijvoorbeeld tot veel telefoontjes en e-mails. Daarnaast is een medisch traject vaak zwaar en ingrijpend. Bij het Steunpunt kunnen we hen een stukje op weg helpen, bijvoorbeeld door te vertellen over de mogelijkheden van community support.”

Anne Vernooij en Tim de Jong van het Steunpunt Gendervragen Amsterdam UMC.

Bezorgd over de toekomst

De Jong krijgt ook regelmatig telefoontjes van ouders die net hebben gehoord dat hun kind transgender is of non-binaire gevoelens heeft. In andere gevallen weten zij dit al jaren. “Zij willen die gevoelens serieus nemen maar hun kind ook beschermen tegen de buitenwereld. Ze hebben vaak vragen over de toekomst en soms ook over de zorgvuldigheid van het medische behandeltraject. Soms spreken we af om te beeldbellen, met beide ouders of met ouders plus kind. Dan nemen we de tijd om alles op een rijtje te zetten, plannen te maken. En vaak kunnen we ze dan ook geruststellen.”

Een stem

Vragen en zorgen die het Steunpunt vaak ter ore komen, worden anoniem teruggekoppeld aan het zorgteam. “Een belangrijke meerwaarde”, vertelt De Jong. “Binnen het ziekenhuis geven medewerkers van het Steunpunt een gezicht en een stem aan de transgendergemeenschap. Zo is op basis van de hulpvragen die we binnenkregen aandacht gevraagd voor communicatie en bejegening van patiënten, zoals een onjuiste genderaanduiding in brieven, en de begrijpelijkheid van de patiënteninformatie. Belangrijkste onderwerp van het afgelopen jaar: psychische problemen als gevolg van de sterk toegenomen wachttijden.”

Transgenderzorg onder druk

De laatste jaren klinkt vanuit de transgendergemeenschap in toenemende mate kritiek op de inrichting van de genderzorg. Diagnose en indicatiestelling als voorwaarde om medische zorg te kunnen krijgen wordt gezien als een aantasting van de autonomie van transgenderpersonen. Tegelijkertijd is er in de maatschappij ook een conservatieve wind opgestoken, waarbij kritiek wordt geuit op zorgaanbieders die medische behandelwensen van transgenderpersonen serieus nemen. De Jong: “In dit gespannen veld is het Steunpunt een neutrale plek waar mensen in alle rust hun vragen kunnen stellen.”