Dertig procent van de meisjes tussen de twaalf en de achttien jaar meldt zich vanwege menstruatieklachten minstens één dag in de maand af op school, bij de sportclub of hun bijbaantje. De impact van hun ongesteldheid op hun dagelijks leven is daarmee behoorlijk groot. En van de menstruerende meisjes met zeer ernstig bloedverlies vindt 67 procent dat ‘normaal’.
Wat is normaal?
Dat zijn zulke klachten niet altijd, volgens kindergynaecoloog Emmy van den Boogaard. Menstruatieklachten zoals ernstig bloedverlies of hevige buikpijn kunnen een signaal zijn voor onderliggende aandoeningen. Van den Boogaard: “Ernstig bloedverlies wijst bij één op de tien meisjes op een stollingsprobleem. Andere oorzaken voor de ernstige klachten kunnen slijmvliesaandoeningen zijn zoals endometriose en adenomyose.” Omdat veel meisjes niet weten wat normaal is, en vanwege het taboe dat rust op praten over ongesteldheid, trekken ze niet of pas laat aan de bel. “Ze gaan niet naar de huisarts, worden dus ook niet doorverwezen naar een specialist. De jonge vrouwen die gynaecologen zien, zijn daarom het topje van de ijsberg.”
Meisjes zelf actief betrekken
Om de ernst en het vóórkomen van de klachten te kunnen onderzoeken, is het nodig zo veel mogelijk te weten over de ervaringen van zo veel mogelijk meisjes. In overleg met alle betrokken medische disciplines heeft gynaecoloog Robert de Leeuw daarom een app ontwikkeld waarin meisjes hun menstruatiecyclus kunnen bijhouden.
Arts-onderzoeker Habibe Özcan onderzocht wat die app allemaal moet vragen en kunnen. Er is naar de menstruatieklachten van meisjes wel allerlei onderzoek gedaan, vertelt Özcan, maar nieuw is de meisjes daar zelf actief bij betrekken. Juist dat kan veel informatie opleveren. Özcan: “Amsterdam UMC heeft een niet-commerciële menstruatieapp ontwikkeld. Dat wordt een valide hulpmiddel dat medisch advies kan geven: 'moet de gebruiker wel of niet naar de dokter?'” Als de gebruiker de app opent, kan ze haar ervaringen van die dag invullen. Özcan legt uit: om de ernst van klachten te kunnen bepalen, wordt de jonge vrouwen een aantal dingen gevraagd zoals: ‘Heb je vandaag bloedverlies? Ja, nee, of druppels? Hoeveel maandverbanden of tampons heb je vandaag gebruikt? Heb je pijn: er zijn tien pijn-emoji’s die kunnen worden aangevinkt, van geen tot ernstige pijn. Heb je pijnstillers gebruikt? Zijn je dagelijkse activiteiten beïnvloed?’
Bekijk hieronder de video over het onderzoek naar menstruatieklachten en de nieuwe menstruatieapp:
Meedoen?
Amsterdam UMC is op zoek naar meisjes en vrouwen tussen de 12 en 22 jaar die de menstruatieapp 2 maanden in willen vullen. Wil je meer inzicht in je menstruatiecyclus en tegelijkertijd anderen helpen door mee te doen aan het onderzoek naar menstruatieklachten? Kijk dan op de website mijnmenstruatie.nl.
Alarmerende functie
De meisjes moeten de app dagelijks invullen, bij voorkeur twee maanden lang. Özcan: “Met de kennis die dat oplevert, is in de toekomst veel winst te behalen: inzicht in bloedverlies, pijn, impact op het dagelijks leven.” Vooralsnog is die kennis belangrijk voor onderzoekers en artsen. Maar de bedoeling is dat op termijn de gebruikers op deze manier meer inzicht krijgen in hun eigen cyclus. Özcan: “Dan kan de app ook een alarmerende functie hebben. Die kan dan tegen de gebruiker zeggen dat het verstandig is naar de huisarts te gaan.” Maar dat is nu dus nog toekomstmuziek.
Tekst: Mieke Zijlmans Foto: Marieke de Lorijn
